Zorgplicht adviseur in het geding bij onduidelijkheid over aflossingsvrije hypotheek

In deze zaak wordt de dienstverlening van een adviseur betwist door consumenten die een woning in Duitsland wilden kopen. De klacht richt zich op het gebrek aan duidelijkheid over financieringsmogelijkheden en het ontbreken van een juiste inventarisatie van hun wensen.

Achtergrond van de zaak

De consumenten wilden een woning in Duitsland kopen en hebben de adviseur ingeschakeld voor advies en bemiddeling bij het verkrijgen van een hypothecaire geldlening. Ze hebben hierover de adviseur gemaild en navraag gedaan over de mogelijkheid van een aflossingsvrije hypotheek. De adviseur heeft hier in zijn mail van 13 december 2021 op gereageerd dat er in Duitsland geen mogelijkheid voor een aflossingsvrije hypotheek is zoals in Nederland.

De adviseur heeft vervolgens aan consumenten laten weten dat hij een Duitse hypotheekadviseur had ingeschakeld en dat hij de gegevens van de consumenten met de Duitse hypotheekadviseur had besproken. De Duitse adviseur had hierbij aangegeven mogelijkheden te zien.

Vervolgens is tussen de consumenten en de adviseur een overeenkomst van opdracht tot stand gekomen. Hierin is bepaald dat de adviseur een inventarisatie en analyse van de financiële situatie van consumenten zou maken en contact met onder andere de betrokken financiële instelling zou verzorgen.

In februari 2022 hebben de consumenten aan de adviseur meerdere eigen berekeningen gestuurd. Daarnaast zijn de consumenten woningen in Duitsland gaan bezichtigen. In april 2022 hadden consumenten concreet een woning op het oog. De adviseur heeft toen aangegeven dat de financiering van deze woning niet haalbaar is. Dit leidde tot teleurstelling bij de consumenten, omdat zij zich op verkeerde berekeningen baseerden en zich al hadden ingezet voor woningen die uiteindelijk financieel niet haalbaar bleken te zijn. Op 22 april 2022 hebben de consumenten hun ontevredenheid geuit over het gebrek aan duidelijkheid over hun maximale leencapaciteit en hypotheekmogelijkheden, wat resulteerde in verspilde tijd en inspanningen bij het zoeken naar een woning.

Klacht

De consumenten vinden dat de adviseur is tekortgeschoten in zijn dienstverlening. Zij voeren daarbij het volgende aan. De adviseur heeft nooit aangegeven dat het door de consumenten geschetste scenario met aflossingsvrije financiering in Duitsland niet mogelijk c.q. niet haalbaar zou zijn. Indien zij vooraf hadden geweten dat zij geen hypothecaire geldlening voor de aanschaf van een woning in Duitsland zouden kunnen krijgen onder de door hen gestelde voorwaarden en mogelijkheden, dan waren zij niet meermaals naar Duitsland op en neer gegaan voor het bezichtigen van woningen. De consumenten vorderen een schadevergoeding voor de gemaakte reiskosten en voor de gemiste arbeidsuren.

Juridisch kader

De commissie dient te beantwoorden of de adviseur is tekortgeschoten in zijn dienstverlening tegenover de consumenten en zo ja, of de adviseur gehouden is tot het betalen van een schadevergoeding.

Op grond van artikel 7:401 Burgerlijk Wetboek dient de adviseur bij de uitvoering van zijn opdracht de zorg van een goed opdrachtnemer in acht te nemen. Dat betekent dat hij bij de uitvoering van zijn opdracht de zorgvuldigheid moet betrachten die van een redelijk bekwaam en redelijk handelend vakgenoot mag worden verwacht. Als uitgangspunt geldt dat van een redelijk bekwaam en redelijk handelend adviseur mag worden verwacht dat hij beschikt over de nodige deskundigheid en vakkennis, dat hij de financiële belangen van zijn cliënten naar beste weten en kunnen behartigt en dat hij zorgvuldigheid betracht in de advisering van zijn cliënten.

Geen aflossingsvrije hypotheek mogelijk

De klacht van de consumenten komt voort uit het feit dat de door de consumenten gewenste financieringsvorm in april 2022 niet haalbaar bleek te zijn. De consumenten vinden dat de adviseur hen in een eerder stadium had moeten informeren over de financieringsmogelijkheden. Meer in het bijzonder waren de consumenten maandenlang in de veronderstelling dat een aflossingsvrije hypotheek mogelijk was. In al hun scenario’s en berekeningen die ze de adviseur hebben toegezonden waren zij daarvan uitgegaan. De consumenten vinden dat de adviseur hen niet tijdig heeft geïnformeerd dat een aflossingsvrije hypothecaire geldlening in Duitsland niet mogelijk was.

De commissie gaat niet in dit standpunt mee. Immers heeft de adviseur in zijn mail van 13 december 2021 expliciet aangegeven dat aflossingsvrije hypothecaire geldleningen in Duitsland niet mogelijk zijn. Dat de consumenten geen acht hebben geslagen op dit bericht, kan de adviseur niet worden aangerekend.

Onvoldoende inventarisatie van de wensen van de consumenten

De adviseur is volgens de commissie wel tekortgeschoten in het inventariseren van de wensen van de consumenten. De consumenten wilden graag een (grotendeels) aflossingsvrije hypothecaire geldlening, omdat zij daardoor lage maandlasten zouden hebben. In deze zaak waren de maandlasten voor de consumenten dus van doorslaggevend belang. Van een redelijk handelend en redelijk bekwaam adviseur mag echter verwacht worden dat hij de wensen van de consumenten goed in kaart brengt. In de overeenkomst van opdracht is immers expliciet bepaald dat de adviseur een inventarisatie en analyse zal verrichten van de persoonlijke financiële situatie van de consumenten en hun doelstellingen en risicobereidheid. Naar het oordeel van de commissie omvat dat ook de wens van de consumenten tot lage maandlasten. Uit de stukken in het dossier blijkt niet dat de adviseur de wensen van de consumenten goed heeft geïnventariseerd. Dit vormt een toerekenbare tekortkoming van de adviseur.

Schade

Het blijft echter onduidelijk of de tekortkoming heeft geleid tot schade. Er dient te worden gekeken wat er zou zijn gebeurd in de hypothetische situatie waarin de adviseur de wensen van de consumenten wel goed zou hebben geïnventariseerd. Dat de adviseur de wensen van de consumenten niet goed heeft geïnventariseerd en dat een aflossingsvrije hypothecaire geldlening niet mogelijk was, wil immers nog niet zeggen dat er geen (andere) financiering mogelijk zou zijn geweest die zou passen bij de financiële situatie van de consumenten. Voor de commissie is daarom onvoldoende komen vast te staan dat de consumenten in de hypothetische situatie (waarin hun wensen goed in kaart zouden zijn gebracht) meteen zouden hebben afgezien van hun voornemen om een woning in Duitsland aan te schaffen – en dus ook geen woningen in Duitsland zouden hebben bezichtigd. Dit betekent dat het causaal verband tussen de tekortkoming en de geclaimde schade onvoldoende is komen vast te staan.

Klik hier voor de volledige uitspraak van de Geschillencommissie Kifid.

Zorgplicht Advocaten

Heeft u schade geleden als gevolg van de schending van de zorgplicht van uw financieel adviseur? Neem dan vrijblijvend contact met ons op.