Zorgplicht accountant betreffende controle jaarrekening in het geding

In een recente zaak stond de controle van de jaarrekening van een woningcorporatie centraal, waarbij een huurder klachten indiende tegen de betrokken accountants. De huurder verweet de accountants dat zij onvoldoende controle van de jaarrekening hadden verricht en zijn vermoeden van fraude onvoldoende hadden onderzocht.

Achtergrond van de zaak

[Y2] en [Y1] zijn accountants en verbonden aan [accountantskantoor 1]. [A] is een woningcorporatie. Klager huurt een woning in een gemend complex, met woningen die [A] verhuurt en woningen die eigendom zijn van derden. [A] is zowel voor haar huurders als voor deze derden de beheerder van het complex.

[Y1] had sinds 2016 de opdracht de jaarrekening van [A] te controleren. [Y1] heeft op 21 juni 2022 een goedkeurende controleverklaring afgegeven bij de jaarrekening 2021.

Klager is het niet eens met zijn jaarafrekening van de servicekosten over 2021 voor de woning die hij van [A] huurt. Hij heeft daarom op 1 augustus 2022 [A] verzocht om inzage te krijgen in de gegevens die zijn gebruikt om de afrekening op te stellen. [A] heeft klager vervolgens uitgenodigd de berekening en bijbehorende nota’s in te zien op haar kantoor.

Op 17 november 2022 heeft klager een melding gedaan bij [accountantskantoor 1] over een klachtwaardige constatering bij [A]. [Y2] heeft vervolgens, namens [accountantskantoor 1] gereageerd dat zij constateren dat er sprake is van een verschil in inzicht tussen klager en [A]. [Y2] stelt dat zij als externe accountant van [A] hierbij geen partij zijn. Daarnaast schetst [Y2] wat de verantwoordelijkheid is van het accountantskantoor, namelijk het afgeven van een controleverklaring bij de jaarrekening van [A], waarbij een oordeel wordt gegeven over het getrouwe beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen en het resultaat over het boekjaar.

Klacht

Volgens klager hebben betrokken gehandeld in strijd met de voor hen geldende gedrags- en beroepsregels. Klager verwijt [Y1] dat hij de jaarrekening van [A] over 2021 wat betreft de post servicekosten niet correct heeft uitgevoerd, dan wel onvoldoende controlewerkzaamheden heeft verricht.

Daarnaast verwijt klager [Y2] dat hij in zijn e-mailberichten niet bekend maakt dat hij registeraccountant is en daarnaast na laat om zorgvuldig onderzoek in te stellen naar de juistheid van het vermoeden van fraude dat klager heeft aangekaart.

(On)voldoende controle van jaarrekening door de accountant

De Accountantskamer toetst het handelen of nalaten van betrokken aan de Verordening gedrags- en beroepsregels accountants (VGBA) en de Nadere voorschriften controle- en overige Standaarden (NV COS).

Het eerste klachtenonderdeel betreft het verwijt dat [Y1] de controle van de jaarrekeningen van [A] over 2021 betreft de post servicekosten niet correct zou hebben uitgevoerd, dan wel onvoldoende controlewerkzaamheden zou hebben verricht.

Klager stelt dat [A] een onjuiste rekenmethode hanteert bij de afrekening van de servicekosten, die mogelijk frauduleus is en resulteert in een fout in de jaarrekening. [Y1] verweert zich door te stellen dat er geen sprake is van een materiële fout in de jaarrekening en dat hij voldoende controlewerkzaamheden heeft verricht volgens de geldende standaarden.

De Accountantskamer stelt voorop dat het doel van de jaarrekening is om inzicht te geven in de financiële positie en de behaalde resultaten van de rechtspersoon. De gebruikers kunnen de jaarrekening gebruiken om hun economische beslissingen op te baseren. De doelstelling van de accountant bij het uitvoeren van de controle van een jaarrekening is een redelijke mate van zekerheid te verkrijgen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Die ‘redelijke mate’ en ‘afwijkingen van materieel belang’ brengen tot uitdrukking dat er geen absolute zekerheid is dat een gecontroleerde jaarrekening, zoals die van [A], vrij is van fouten of fraude.

Huurders van [A] moeten erop kunnen vertrouwen dat de afrekening van hun servicekosten correct is. Die verantwoordelijkheid berust bij het management van [A]. Het is voorstelbaar dat bij een huurder de veronderstelling leeft dat de accountant in het kader van jaarrekeningcontrole ook controleert of de afrekening van de servicekosten correct is, maar zover gaat de verantwoordelijkheid van de accountant niet.

Naar het oordeel van de Accountantskamer is niet gebleken dat [Y1] onvoldoende controlewerkzaamheden heeft verricht voor het verkrijgen van een deugdelijke grondslag voor de controleverklaring. Het vermoeden van fraude is daarnaast pas gemeld na de controle, waardoor [Y1] hiermee geen rekening heeft kunnen houden tijdens de controle. Dit klachtenonderdeel wordt dan ook als ongegrond beschouwd.

Overige klachtenonderdelen

Daarnaast klaagt klager over het feit dat [Y2] zijn titel van registeraccountant niet gebruikt in zijn e-mails naar klager. Naar het oordeel van de accountantskamer bestaat er echter geen regel die de accountant verplicht om zijn accountantstitel kenbaar te maken in communicatie met anderen. De Accountantskamer kan in het feit dat [Y2] zijn titel niet heeft vermeld in zijn e-mailberichten aan klager geen tuchtrechtelijk relevant verwijt zien. Dit klachtenonderdeel is dan ook ongegrond.

Klachtonderdeel c betreft de reactie van [Y2] op een vermoeden van fraude dat klager heeft gemeld met betrekking tot [A]. Klager vindt dat [Y2] niet zorgvuldig genoeg heeft gereageerd op dit signaal. [Y2] heeft echter volgens de Klachten- en klokkenluidersregeling van KMPG gehandeld, waarbij hij het signaal binnen zeven werkdagen heeft bevestigd en onderzocht. Hij heeft ook overlegd met de externe accountant, [Y1], en geconcludeerd dat het signaal niet van materieel belang is voor de jaarrekening.

De Accountantskamer gaat in het standpunt van [Y2] mee. [Y2] heeft de melding serieus genomen en voldoende adequaat afgehandeld. Daarom wordt klachtonderdeel c als ongegrond verklaard, samen met de rest van de klacht.

Klik hier voor de volledige uitspraak van de Accountantskamer.

Zorgplicht Advocaten

Heeft u een geschil met uw accountant over de vraag of hij/zij de benodigde vakbekwaamheid, zorgvuldigheid en deskundigheid in acht heeft genomen bij de uitvoering van zijn/haar werkzaamheden? Of heeft u schade geleden als gevolg van een fout van een accountant? Neem dan contact met ons op.