Notaris verstrekt onvolledig testament aan erfgenaam

In deze zaak heeft de notaris een uittreksel van het testament aan een van de erfgenamen gestuurd. Hierbij heeft de notaris een deel van het testament achterwege gelaten, deze bepaling zou volgens de notaris gezien de omstandigheden niet relevant zijn. Klager dacht een volledige kopie te hebben ontvangen van het testament. Nu dit niet zo blijkt te zijn verwijt klager de notaris dat hij onzorgvuldig heeft gehandeld.

Het testament

In juni 2005 heeft de notaris het testament van vader gepasseerd. Bij dit testament heeft vader, voor het geval hij zou overlijden met achterlating van moeder en/of één of meer afstammelingen, moeder voor 1/100e gedeelte van zijn nalatenschap tot erfgenaam benoemd en zijn kinderen, tezamen voor gelijke delen, voor 99/100e gedeelte van zijn nalatenschap tot erfgenaam benoemd. Verder heeft vader de wettelijke verdeling van toepassing verklaard op zijn nalatenschap, heeft hij twee lasten in zijn testament opgenomen (“Last A” en “Last B”) en heeft hij moeder tot executeur benoemd.

In 2008 is vader overleden. Bij brief van 23 juli 2008 heeft de notaris een uittreksel van vaders testament aan klager toegezonden. De notaris heeft hierbij vermeld dat klager bij de brief een kopie van het testament aantreft en een korte uiteenzetting van de inhoud van het testament.

Echter, In het meegezonden uittreksel heeft de notaris de bepaling van “Last B” niet meegezonden. “Last B” bevatte een bepaling over de nalatenschap indien vader voor zijn echtgenote kwam te overlijden en zij de nalatenschap van vader zou verwerpen of wanneer vader tegelijker met of na de echtgenote zou komen te overlijden. In het uittreksel staat in plaats van de tekst van “Last B” “Enzovoorts”.

Ontbreken van “Last B”

Bij onderhandse akte van 11 september 2008 heeft moeder verklaard de nalatenschap van vader zuiver te aanvaarden. Vervolgens is moeder in 2020 overleden. Op verzoek van klager heeft de notaris aan klager in oktober 2020 een kopie van het door vader en de notaris in juni 2005 getekende testament verstrekt.

In juli 2022 hebben klager en notaris een bespreking gehad. Naar aanleiding van deze bespreking heeft klager bij e-mail aan de notaris gemeld dat het klager is gebleken dat het toegezonden testament afwijkt van het originele testament. Klager heeft hier dan ook vragen over.

De notaris heeft hier als volgt op gereageerd. De notaris heeft aangegeven dat klager in 2008 een uittreksel van het testament van vader heeft ontvangen. “Last B” is niet in het uittreksel opgenomen, omdat dit niet van belang zou zijn. “Last B” is een bepaling die alleen van toepassing zou zijn als vader voor moeder overleed of als moeder de nalatenschap van vader zou verwerpen. Beide situaties waren niet aan de orde, waardoor de notaris deze bepaling buiten beschouwing heeft gelaten bij verstrekken van het uittreksel. Het uittreksel wijkt volgens de notaris dan ook niet af van het originele testament, maar bevat alleen de van toepassing zijnde bepalingen.

Klager heeft bij e-mail aan de notaris medegedeeld dat hij het niet eens is met de uitleg van de notaris en een klacht zal indienen. Klager verwijt de notaris dat hij bij brief van 8 juli 2008 ten onrechte een uittreksel van het testament van vader heeft verstrekt in plaats van een afschrift. Daarnaast heeft de notaris bij brief in 2008 gesproken over een ‘kopie van het testament’. Dit heeft volgens klager de indruk gewekt dat de notaris een kopie van het volledige testament had bijgevoegd. De notaris heeft hierbij ook niet duidelijk gemaakt dat het om een uittreksel ging.

Reikwijdte van het tuchtrecht

Op grond van artikel 93 lid 1 Wna zijn notarissen, toegevoegd notarissen en kandidaat-notarissen aan het tuchtrecht onderworpen. De tuchtrechter toetst of hun handelen of nalaten in strijd is met het bepaalde in de Wna en andere toepasselijke bepalingen. Ook kan de tuchtrechter toetsen of zij voldoende zorg in acht hebben genomen ten opzichte van de (rechts)personen voor wie zij optreden en of zij daarbij hebben gehandeld zoals een behoorlijk beroepsbeoefenaar behoort te doen. Zo moet een notaris het ambt in onafhankelijkheid uitoefenen en de belangen van alle bij de rechtshandeling betrokken personen op onpartijdige wijze en met de grootst mogelijke zorgvuldigheid behartigen.

De Kamer dient in deze zaak te beoordelen of de notaris onzorgvuldig heeft gehandeld door een uittreksel van het testament, zogenaamd als kopie van het testament, aan klager te verstrekken, met daarbij het ontbreken van “Last B”.

Verstrekken van een uittreksel van het testament

Over de vraag of de notaris op de juiste wijze aan klager het testament heeft verstrekt, verschillen klager en de notaris van mening. Klager stelt dat hij als erfgenaam recht heeft op een afschrift van vaders testament. Deze had de notaris hem in 2008 al moeten verstrekken. Door destijds alleen een uittreksel te sturen heeft de notaris in strijd gehandeld met meerdere bepalingen van de Wet op het notarisambt.

De notaris heeft hierover aangevoerd dat zij alleen een verklaring van erfrecht heeft opgemaakt in de nalatenschap van vader en verder niet betrokken is geweest bij de verdere afwikkeling van de nalatenschap. Voor het opmaken van de verklaring van erfrecht in vaders nalatenschap heeft de notaris contact opgenomen met klager door middel van de brief van 23 juli 2008. Hierbij heeft de notaris op eigen initiatief een afschrift van het testament verstrekt, klager had zelf immers niet om een afschrift verzocht.

De notaris heeft er voor gekozen om de bepalingen betreffende “Last B” niet in het uittreksel op te nemen, omdat de inhoud hiervan niet voor effect sorteerde. Aan de voorwaarde voor het toepasselijk zijn van “Last B” ( vader overlijdt voor moeder en moeder verwerpt de nalatenschap of vader overlijdt na of gelijk met moeder) was niet voldaan. Moeder had in een gesprek met een collega notaris immers al aangegeven de nalatenschap te zullen aanvaarden en dat heeft ze later bij onderhandse akte ook gedaan. Verder wijst de notaris er op dat moeder, die executeur was, wel beschikte over het volledige testament.

De kamer stelt voorop dat een notaris die aan een erfgenaam een uittreksel afgeeft van het testament van de erflater waarin de erfgenaam is benoemd, in het uittreksel geen gedeelten van het testament mag weglaten die voor die erfgenaam van belang kunnen zijn voor de rechten die de erfgenaam kan ontlenen aan het testament. Anders dan de notaris stelt, was ten tijde van het versturen van het uittreksel op 23 juli 2008 nog niet bekend of de in het uittreksel weggelaten gedeelten van vaders testament effect zouden sorteren. Moeder heeft de nalatenschap van vader pas later, namelijk op 11 september 2008, bij onderhandse akte, zuiver aanvaard. Dat moeder al eerder in een gesprek met een collega van de notaris zou hebben aangegeven de nalatenschap te willen aanvaarden, doet hier niets aan af.

Op 23 juli 2008 kon de notaris niet met zekerheid stellen dat moeder vaders nalatenschap wel of niet had aanvaard. De notaris had de betreffende gedeelten van vaders testament hierom in het uittreksel moeten weergeven. Door dat niet te doen en klager dus onvolledig te informeren, heeft de notaris onzorgvuldig gehandeld. Dat klager niet om een afschrift had gevraagd, maakt dit niet anders.

Verdere slordigheid van de notaris

Daarnaast heeft de notaris erkend dat zij met het woord kopie in de brief van 23 juli 2008 de indruk heeft gewekt dat zij een kopie van het volledige testament had bijgevoegd en heeft zij niet duidelijk gemaakt dat het om een uittreksel ging. Hoewel deze slordigheid van de notaris ertoe heeft geleid dat de kamer de klacht ontvankelijk acht, is deze slordigheid naar het oordeel van de kamer van onvoldoende gewicht om de notaris hierover een tuchtrechtelijk verwijt te maken.

De klacht wordt dus gedeeltelijk gegrond verklaard. Aangezien blijkt dat de notaris onzorgvuldig heeft gehandeld kan hem een maatregel worden opgelegd. Nu de notaris geen tuchtrechtelijk verleden heeft, zal de kamer als op te leggen maatregel bij wijze van zakelijke terechtwijzing volstaan met een waarschuwing.

Klik hier voor de volledige uitspraak van de Kamer voor het notariaat.

Zorgplicht Advocaten

Heeft u een geschil met uw notaris over de vraag of hij/zij de benodigde vakbekwaamheid, zorgvuldigheid en deskundigheid in acht heeft genomen bij de uitvoering van zijn/haar werkzaamheden? Neem dan contact met ons op.