Wanneer is een schaderapport onbetrouwbaar? Tuchtzaak tegen accountant na visconflict

Een conflict over gehuurde visplekken in Drenthe heeft geleid tot een opmerkelijke tuchtzaak tegen een registeraccountant. De kern van het geschil: een schadeberekening van 300.000 euro die volgens de klagende ondernemer onzorgvuldig en eenzijdig tot stand kwam. De rechtbank oordeelde uiteindelijk dat slechts 21.000 euro schade aannemelijk was, maar intussen had de schadeclaim al geleid tot conservatoir beslag op een fors bedrag. De ondernemer diende daarom een tuchtklacht in bij de Accountantskamer. Deze zaak raakt aan een belangrijk thema voor ondernemers: hoe ver mag een accountant gaan bij het opstellen van een schaderapport, en wat als dat rapport tot directe schade leidt?

De achtergrond van het conflict over visplekken

Het geschil ontstond tussen Lido Drenthe, de verhuurder van visplekken, en huurder Carp Nijstad. Laatstgenoemde huurde tien plekken aan een visplas, maar liep volgens eigen zeggen forse hinder op door illegale visserij en bestemmingsplanproblemen. De huurder stelde dat de verhuurder zijn verplichtingen niet was nagekomen en schade had veroorzaakt door derden toe te laten tot het terrein.

Om deze schade inzichtelijk te maken schakelde Carp Nijstad een accountant in. Die becijferde een schadebedrag van drie ton. De rechter vond dit bedrag echter veel te hoog en wees uiteindelijk slechts 21.000 euro toe. Dit leidde tot grote frustratie bij de verhuurder, die bovendien geconfronteerd werd met beslag op zijn rekening. De daaropvolgende tuchtklacht stelt de vraag centraal: was het rapport van de accountant onzorgvuldig of zelfs onprofessioneel opgesteld?

Wat is een tuchtklacht en waarom is deze ingediend?

Een tuchtklacht tegen een accountant is een formele procedure die wordt gevoerd bij de Accountantskamer. Deze klacht kan worden ingediend als er twijfels zijn over de onafhankelijkheid, objectiviteit of zorgvuldigheid van een accountant. In deze zaak vindt de klagende ondernemer dat het schade-rapport:

• Eenzijdig tot stand kwam, zonder hoor en wederhoor
• Te veel gebaseerd was op aannames van de huurder
• Geen duidelijke bronvermeldingen of onderbouwing bevatte
• Direct leidde tot beslag op een fors geldbedrag

Volgens de ondernemer heeft de accountant zijn professionele rol misbruikt en is het rapport feitelijk gebruikt als juridisch pressiemiddel. Hij stelt dat dit ernstige gevolgen heeft gehad voor zijn bedrijfsvoering en liquiditeit. De klacht richt zich daarom niet alleen op de inhoud, maar ook op de manier waarop het rapport is ingezet in de juridische strategie van de wederpartij.

De verdediging van de accountant en zijn advocaat

De accountant verweert zich door te stellen dat het rapport is opgesteld in het kader van een “overige opdracht” – dus geen formeel onderzoek zoals een audit of forensisch rapport. Volgens zijn advocaat had het rapport slechts tot doel een globale inschatting te geven van de gestelde schade, zonder volledige reconstructie van de feiten.

Bovendien benadrukt de verdediging dat het rapport:

• Voorzichtig geformuleerd was, met voorbehouden en disclaimers
• Een onderscheid maakte tussen feitelijke bevindingen en aannames
• Geen uitspraken deed over juridische causaliteit of schuld

Toch rijst de vraag: mag een accountant conclusies trekken die zulke grote gevolgen hebben, zonder wederhoor of een onafhankelijke toetsing? Juist omdat een schaderapport vaak als bewijsstuk wordt gebruikt, kan slordigheid of eenzijdigheid snel schadelijk uitpakken.

Wat maakt een schaderapport juridisch betrouwbaar?

Een deskundigenrapport moet in civiele zaken voldoen aan strenge eisen. Rechters verwachten dat zo’n rapport:

• Objectief en controleerbaar is opgesteld
• Gebaseerd is op concrete stukken, zoals contracten of boekhouding
• Inzicht biedt in de gevolgde rekenmethodes
• Partijen de kans geeft om te reageren op stellingen of aannames

Wanneer een rapport hier niet aan voldoet, kan de rechter besluiten het terzijde te schuiven. Dat gebeurde in deze zaak: het bedrag van drie ton werd grotendeels afgewezen. Toch had het rapport al geleid tot beslag op meer dan twee ton, waardoor de verhuurder zijn geld voorlopig kwijt is – ondanks het lage eindvonnis. Het hoger beroep loopt nog, waardoor de financiële onzekerheid voortduurt.

De impact van conservatoir beslag op ondernemers

Conservatoir beslag is een zwaar juridisch instrument. Een partij die een schadeclaim indient, kan voorafgaand aan de uitspraak toestemming vragen om beslag te leggen op het vermogen van de tegenpartij. De rechter toetst dan globaal of de vordering ‘aannemelijk’ is – vaak op basis van rapporten zoals in deze zaak.

Voor ondernemers betekent dit dat zij te maken kunnen krijgen met:

• Geblokkeerde bankrekeningen of tegoeden
• Belemmering van investeringen of betalingsverkeer
• Reputatieschade bij banken en leveranciers
• Langdurige onzekerheid over geld dat voorlopig vaststaat

Juist daarom is het cruciaal dat schadeclaims goed worden onderbouwd, en dat ondernemers juridische bijstand inschakelen om beslag op tijd aan te vechten of schade te beperken.

De rol en verantwoordelijkheid van accountants in schadezaken

Accountants die optreden als schade-expert hebben een bijzondere verantwoordelijkheid. Hun rapport kan vergaande juridische en financiële gevolgen hebben voor de wederpartij. De Accountantskamer zal in deze zaak toetsen of de accountant zijn zorgplicht is nagekomen. Daarbij kijkt zij naar:

• De formulering van de opdracht
• De onafhankelijkheid en objectiviteit van de analyse
• Het toepassen van hoor en wederhoor
• De transparantie over onzekerheden en aannames

Zelfs als een rapport juridisch niet bindend is, kan het in de praktijk grote invloed hebben op beslag, onderhandelingen en rechterlijke beslissingen. De tuchtzaak zal duidelijk maken waar de grenzen liggen van toelaatbare deskundigheid.

Conclusie

De tuchtzaak tegen de accountant in het visconflict toont hoe snel een schade-expertise kan uitgroeien tot een bron van juridische strijd. Voor ondernemers onderstreept dit het belang van zorgvuldige voorbereiding, juridisch weerwoord en toetsing van ingebrachte rapporten. Eenzijdige schadeclaims of foutieve aannames kunnen niet alleen leiden tot financiële schade, maar ook tot langdurige juridische procedures. Wie geconfronteerd wordt met beslag, deskundigenrapporten of tuchtrechtelijke geschillen, doet er goed aan juridisch advies in te winnen voordat de situatie escaleert.

Zorgplicht Advocaten helpt uitsluitend bij bestaande geschillen met banken of financiële dienstverleners. Heeft u al een probleem, zoals een geblokkeerde rekening, opgezegd krediet of registratie? Dan kunnen wij procederen, onderhandelen of een schikking treffen namens u. Neem contact op als u juridische hulp nodig heeft.