Klacht accountantskamer – Wat u moet weten bij fouten van uw adviseur

Heeft u te maken met een fout van uw accountant, boekhouder, makelaar, financieel adviseur of notaris? Dan bent u niet alleen. Fouten zoals onjuiste jaarrekeningen, gemiste btw-aangiftes, verborgen gebreken bij verkoop of verkeerde beleggingsadviezen kunnen verstrekkende financiële gevolgen hebben. In deze blog leggen wij uit aan de hand van een concrete uitspraak wat uw rechten zijn, hoe een klacht accountantskamer een rol kan spelen en hoe u uw schade kunt verhalen.

In de uitspraak van de Accountantskamer/College van Beroep voor het bedrijfsleven ging het om een ondernemer die een bedrijfspand wilde verkopen. De accountant had jaarstukken opgesteld en gesproken over de verkoop, maar wees niet op de forse rentevergoedingskosten (€ 50.263,59) die de ondernemer aan de bank moest betalen bij vervroegde aflossing. Het hof oordeelde dat de accountant onder omstandigheden moet waarschuwen op basis van zijn zorgplicht, maar in dit geval werd de klacht bij de klacht accountantskamer ongegrond verklaard omdat de opdrachtbevestiging beperkt was gesteld. Deze uitspraak is relevant voor iedereen die een dienstverlener heeft ingeschakeld en zich afvraagt: ‘Had mijn adviseur mij moeten waarschuwen en wat kan ik doen als hij dat niet deed?’ In dit artikel leest u wat een klacht bij de accountantskamer inhoudt, hoe de aansprakelijkheid werkt en wat u kunt doen als slachtoffer.

Wat ging er mis in deze zaak?

In de zaak speelde de volgende situatie: een ondernemer wilde – vanwege liquiditeitsproblemen – het bedrijfspand verkopen. De accountant had de jaarrekening 2008 opgesteld en constateerde in 2013 samen met de ondernemer dat verkoop mogelijk was. De mogelijke aflossing van de hypotheek bracht een vergoedingsrente mee van in eerste instantie € 73.993,60, uiteindelijk € 50.263,59. De ondernemer stelt dat de accountant hem niet van deze consequentie had ingelicht (terwijl hij dat volgens hem wel had moeten). De ondernemer heeft een klacht accountantskamer ingediend bij de Accountantskamer, stellend dat de accountant zijn zorgplicht had geschonden door niet te waarschuwen voor de hypotheek­kosten en de financiële consequenties. De accountant en de opdracht­bevestiging wezen volgens de ondernemer onvoldoende op dit risico.

Het is van belang dat de fout hier niet simpelweg een boekhoudtechnische fout was, maar dat de vraag centraal stond of de accountant zijn zorgplicht (de verplichting tot zorgvuldig handelen en waarschuwen voor bekende risico’s) had overschreden.

Wat vond de rechter?

De Accountantskamer en later het College van Beroep (voor het Bedrijfsleven) overwoog dat de zorgplicht van een accountant verder kan strekken dan wat strikt in de opdracht is afgesproken. Zo is bepaald dat een accountant moet waarschuwen of ongevraagd adviseren als tijdens zijn werkzaamheden risico’s zichtbaar worden. Tegelijkertijd maakte het College duidelijk dat deze zorgplicht niet onbegrensd is: in deze zaak was de opdrachtbevestiging beperkt (de accountant was niet uitdrukkelijk gevraagd de verkoop te adviseren). Daarom oordeelde het College dat de accountant niet verplicht was geweest uit eigen beweging te wijzen op de vergoedingsrente en verklaarde de klacht accountantskamer ongegrond.

Kort samengevat: ja, de zorgplicht kan verder reiken dan louter uitvoeren van de opdracht, maar nee, dat betekent niet dat elke adviseur automatisch aansprakelijk is. Het specifieke opdrachtkarakter en de duidelijkheid van het waarschuwingsmoment zijn essentieel.

Wanneer is een adviseur aansprakelijk?

Om aansprakelijkheid van uw accountant, boekhouder, makelaar, financieel adviseur of notaris vast te stellen, gelden een aantal vaste juridische elementen:

• Opdracht en zorgplicht: Een adviseur heeft tegenover zijn opdrachtgever een zorgplicht (verplicht tot deskundigheid en zorgvuldigheid). In de uitspraak is dit bevestigd: de accountant dient als redelijk bekwaam en redelijk handelend professional te opereren.
• Wanprestatie of onrechtmatige daad: Wanneer een adviseur niet handelt zoals verwacht, kan sprake zijn van wanprestatie (bij contractuele relatie) of onrechtmatige daad (t.a.v. derden of buiten de opdracht).
• Toerekening van het falen: U moet aannemelijk maken dat de adviseur tekort is geschoten in zijn zorgplicht. In een andere uitspraak bijvoorbeeld: een accountant werd aansprakelijk gehouden omdat hij een prognose gebruikte zonder toestemming en terwijl hij wist dat de bezetting veel lager was.
• Causaal verband & schade: De fout moet hebben geleid tot schade. U moet kunnen aantonen dat u zonder de fout beter af zou zijn geweest. In de genoemde uitspraak verloor de ondernemer, omdat hij onvoldoende onderbouwde dat het advies wel had plaatsgevonden.
• Verjaring en beroeps­aansprakelijkheids­verzekering: Let op de verjaringstermijnen en de vraag of de adviseur verzekerd is, zodat u effectief uw schade kunt verhalen.

Voor u als particulier of ondernemer betekent dit dat niet elke fout automatisch leidt tot vergoedingsplicht van uw adviseur — maar in veel gevallen wel als aan deze voorwaarden is voldaan.

Wat betekent dit voor u?

Stelt u dat uw accountant, boekhouder, makelaar, financieel adviseur of notaris fouten heeft gemaakt waardoor u schade heeft geleden? Dan betekent de uitspraak rond de klacht accountantskamer voor u het volgende:

• Houd er rekening mee dat een klacht bij de Accountantskamer (of andere tuchtcolleges) niet automatisch betekent dat u automatisch schadevergoeding ontvangt. De tuchtrechter beoordeelt of beroepsregels zijn geschonden. Civiele aansprakelijkheid is een aparte stap.
• Controleer de opdrachtbevestiging: staat duidelijk wat de adviseur had moeten doen? Heeft hij aanvullende waarschuwingsplicht? Bij accountants is behoudens duidelijke opdrachtbevestiging de zorgplicht echter breder.
• Verzamel bewijs: Was er sprake van duidelijke communicatie? Heeft de accountant u geïnformeerd over de risico’s? Zijn er e-mails, brieven of memo’s waarin hij sprak over de verkoop, de aflossing of de financiële consequenties?
• Vergelijk met andere sectoren: Heeft u bijvoorbeeld een boekhouder die btw-aangiftes herhaaldelijk heeft gemist of een makelaar die verborgen gebreken niet meldde, dan gelden soortgelijke principes van zorgplicht en aansprakelijkheid.
• Wees alert op verjaringstermijnen: vaak geldt voor aansprakelijkheid een termijn van vijf jaar of korter vanaf het moment van ontdekking.

Als u dus merkt dat uw adviseur afweek van wat u redelijkerwijs had mogen verwachten en u daardoor schade leed, dan staan de factoren hierboven centraal. Het begrip klacht accountantskamer is daarvan een belangrijk facet: het geeft aan dat ook tuchtrechtelijke routes mogelijk zijn naast civielrechtelijke stappen.

Wat kunt u doen bij een fout van uw adviseur?

Als u vermoedt dat uw adviseur tekortgeschoten is, dan adviseren wij de volgende stappen:

• Inventariseer de situatie: Welke adviseur is betrokken (accountant, boekhouder, makelaar, financieel adviseur, notaris)? Wat is de fout (onjuist advies, gemiste aangifte, verborgen gebrek, onvolledige informatie)? Wat is de schade?
• Bekijk de opdrachtbevestiging: Wat was afgesproken? In welke mate had de adviseur een waarschuwingsplicht of aanvullende adviesplicht?
• Verzamel bewijs: Alle correspondentie, memo’s, brieven, e-mails, offerte, jaarrekening, belastingaangiftes, makelaarsrapportage etc. Hoe meer gedocumenteerd hoe sterker uw positie.
• Laat een juridisch specialist meekijken: Een advocaat (zoals bij Zorgplicht Advocaten) kan beoordelen of sprake is van wanprestatie of onrechtmatige daad, of de zorgplicht is geschonden en welke route u moet kiezen (tuchtprocedure, civielrechtelijke procedure).
• Stel de adviseur aansprakelijk: Via een ingebrekestelling, gevolgd door schadeberekeningsopgave en eventueel procedure. Soms is eerst een tuchtprocedure bij de accountantskamer of vergelijkbaar orgaan zinvol.
• Let op kosten-/risicoanalyse: Zeker bij civiele procedures kunnen kosten en risico’s meespelen. Het is daarom verstandig vooraf een inschatting te maken.
• Voorkom verjaring: Wacht niet te lang met actie; de verjaringstermijn kan snel gaan lopen nadat u de fout of de schade hebt ontdekt.

Dankzij deze aanpak vergroot u uw kans om alsnog een schadevergoeding te verkrijgen of alsnog uw rechten af te dwingen.

Voorbeelden uit de praktijk

Om de herkenning te vergroten, enkele concrete voorbeelden:

• Een makelaar meldt bij verkoop dat er geen asbest hoeft te worden gesaneerd. Achteraf blijkt dit toch het geval te zijn, en de koper lijdt schade door saneringskosten. De makelaar had een informatieplicht en mogelijk een zorgplicht geschonden.
• Een financieel adviseur geeft voorlichting over een beleggingsproduct zonder adequaat de risico’s te bespreken (bijv. een woekerpolis). De klant lijdt verlies en stelt de adviseur aansprakelijk voor onzorgvuldig advies.
• Een boekhouder vergeet structureel de btw-aangiftes in te dienen, waardoor u naheffingen en boetes krijgt. De vraag is dan of hij zijn zorgplicht heeft geschonden door niet tijdig te handelen of adequaat te waarschuwen.
• Een notaris stelt een akte op zonder te beoordelen of de verjaringstermijn al is gestart, met als gevolg dat uw vordering verjaard is. Dan kan sprake zijn van wanprestatie of onrechtmatige daad.

In al deze situaties komt de kern neer op: had de dienstverlener moeten waarschuwen of had hij moeten handelen anders? De uitspraak over de klacht accountantskamer toont dat bij accountants een bredere waarschuwingsplicht kan gelden, ook als deze niet expliciet in de opdracht stond.

Afsluiting

Fouten van accountants, boekhouders, makelaars, financieel adviseurs of notarissen kunnen ernstige (financiële) gevolgen hebben. Het indienen van een klacht accountantskamer kan een belangrijke stap zijn, maar bepaalt niet automatisch of u schade vergoed krijgt. Het gaat erom of de adviseur zijn zorgplicht heeft geschonden, of er sprake is van wanprestatie of onrechtmatige daad, en of de schade aantoonbaar is. Bij Zorgplicht Advocaten begrijpen we dat u in zo’n situatie vaak overweldigd bent: u heeft schade geleden, u begrijpt niet precies wat uw rechten zijn en u zoekt iemand die u kan helpen.

Heeft u schade geleden door een fout van uw accountant, boekhouder, makelaar, financieel adviseur of notaris? Neem dan contact met ons op. Wij beschikken over jarenlange ervaring op het gebied van de zorgplicht, klachtprocedures bij de accountantskamer en civielrechtelijke vorderingen. Wij helpen u bij het verhalen van uw schade.