Notaris aansprakelijk voor fout in overdracht? Wat deze zaak laat zien over uw rechten – inclusief de NVM klachtenprocedure

In een recente uitspraak heeft de rechtbank geoordeeld dat een financieel adviseur zijn zorgplicht (de verplichting om zorgvuldig te handelen) heeft geschonden door onvolledig en onjuist advies te geven. In deze blog behandelen wij deze uitspraak en leggen wij uit wat dit betekent voor particulieren en ondernemers die schade lijden door fouten van een accountant, boekhouder, makelaar, financieel adviseur of notaris. Ook bespreken we hoe u via de NVM klachtenprocedure (voor makelaars) of via civielrechtelijke stappen uw rechten kunt laten gelden. Dit soort fouten kunnen grote financiële gevolgen hebben. In deze blog leest u wat uw rechten zijn als u hiermee te maken krijgt.

Wat ging er mis in deze zaak?

In de besproken uitspraak gaf een financieel adviseur aan een onderneming het advies dat aansluiting bij een bedrijfspensioenfonds niet verplicht was. Op basis van dit advies werd het pensioen elders ondergebracht. Later bleek dat toch wel een verplicht bedrijfspensioenfonds gold, waardoor de onderneming met aanzienlijke claims werd geconfronteerd. De onderneming stelde de adviseur aansprakelijk wegens onjuist en onvolledig advies. De adviseur werd door de rechter verplicht tot schadevergoeding.

Hoewel deze casus specifiek ging over een financieel adviseur, is de kern van de situatie herkenbaar voor u als u bijvoorbeeld te maken hebt met een accountant die een fout in de jaarrekening maakte, een boekhouder die btw-aangiftes miste, of een makelaar die verborgen gebreken niet vermeldde. Ook bij een makelaar geldt de mogelijkheid van een NVM klachtenprocedure wanneer de makelaar is aangesloten bij de NVM. In alle gevallen is de kernvraag: is er een fout gemaakt (wanprestatie of onrechtmatige daad) en hebt u daar schade door geleden?

Wat vond de rechter?

De rechter oordeelde dat de adviseur de zorg van een goed opdrachtnemer niet in acht had genomen. Dit is de wettelijke norm uit artikel 7:401 van het Burgerlijk Wetboek (BW): de opdrachtnemer moet bij de uitvoering van de opdracht de zorg betrachten die van een redelijk bekwaam en redelijk handelend vakgenoot mag worden verwacht. Bovendien werd beroep gedaan op de specifieke regelgeving: omdat de adviseur een financiële dienstverlener was, golden de regels uit de Wet op het financieel toezicht (Wft) en de leidraad van de Autoriteit Financiële Markten (AFM).

In deze zaak stelde de rechter vast dat het advies onduidelijk was en dat de adviseur niet onderzocht had of er toch een verplichting tot aansluiting bij het pensioenfonds bestond. Daardoor was sprake van schending van de zorgplicht en aansprakelijkheid voor de schade. Deze uitspraak benadrukt dat de adviseur niet alleen advies moet geven, maar ook onderzoek moet verrichten en waarschuwen voor risico’s. Hoewel de casus geen makelaar- of accountant-specifieke situatie was, geldt hetzelfde algemene principe: wie een advies- of dienstverleningsovereenkomst aangaat met een professional, mag verwachten dat deze zorgvuldig handelt.

Wanneer is een adviseur aansprakelijk?

Als u te maken hebt met een fout van uw accountant, boekhouder, makelaar, financieel adviseur of notaris, dan is het nuttig te weten wanneer u de adviseur aansprakelijk kunt stellen. De belangrijkste drie voorwaarden zijn:

• Er is een overeenkomst of opdracht;
• Er is een schending van de zorgplicht of een fout (wanprestatie of onrechtmatige daad);
• Er is schade geleden en sprake van een causaal verband tussen de fout en de schade.

Ten eerste: via de overeenkomst tussen cliënt en professional geldt artikel 7:401 BW: de “zorg van een goed opdrachtnemer”. Wanneer via een overeenkomst (zoals met een accountant of makelaar) diensten worden geleverd, geldt deze norm. Indien de fout ook schade aan derden toebrengt, kan soms ook een onrechtmatige daad (artikel 6:162 BW) aan de orde zijn.

Ten tweede: de maatstaf is of de professional handelde zoals een redelijk bekwaam vakgenoot zou doen onder vergelijkbare omstandigheden. Dit betekent bijvoorbeeld dat een makelaar onderzoek zou verrichten naar verborgen gebreken; een accountant controleert de jaarrekening; een notaris kijkt of alle verjaringstermijnen zijn gehaald. Indien dit niet gebeurde of onvoldoende werd, is er mogelijk sprake van schending van de zorgplicht.

Ten derde: de schending moet hebben geleid tot schade en er moet causaal verband zijn. Bijvoorbeeld: door de fout van de boekhouder ontstaan boetes van de belastingdienst of door de makelaar heeft u een lager verkoopbedrag geaccepteerd dan nodig was. U moet aantonen wat de schade is en dat deze direct het gevolg is van de fout. Indien deze drie elementen aanwezig zijn, dan kunt u de foutmaker aansprakelijk stellen voor vergoeding van uw geleden schade.

Voor wie bij een makelaar is aangesloten bij de NVM geldt bovendien: er bestaat een NVM klachtenprocedure. Dit is een alternatieve route: wanneer de makelaar is aangesloten bij de NVM, dan kunt u via de klachtenprocedure van de NVM een klacht indienen. Deze procedure is naast (of voorafgaand aan) een civiele procedure. Het is verstandig hierop te letten wanneer u met een NVM-makelaar werkt.

Wat betekent dit voor u?

Bent u in een situatie waarin u schade hebt geleden door de fout van één van deze professionals – uw accountant, boekhouder, makelaar, financieel adviseur of notaris – dan is het belangrijk dat u weet wat uw rechten zijn.

• 1. Erken uw rechten: Professionals hebben een zorgplicht en moeten handelen zoals een goed vakgenoot. Als dat niet is gebeurd, dan is er mogelijk sprake van aansprakelijkheid.
• 2. Controleer branche-aansluiting: Kijk of de professional aangesloten is bij een brancheorganisatie (zoals de NVM voor makelaars). Bij een NVM-makelaar kunt u de NVM klachtenprocedure inzetten als eerste stap. Deze route is vaak sneller en goedkoper dan een civiele procedure.
• 3. Verzamel bewijs: Bewaar correspondentie, maak screenshots, noteer afspraken, adviezen en gevolgen. Leg de schade vast (boetes, waardevermindering, gemiste inkomsten).
• 4. Laat een deskundige meekijken: Een advocaat gespecialiseerd in beroepsaansprakelijkheid kan beoordelen of de zorgplicht is geschonden en wat de juiste route is — van klacht tot schadevergoeding.

Bij Zorgplicht Advocaten hebben wij veel ervaring met het procederen tegen dienstverleners (zoals accountants, makelaars, notarissen en financieel adviseurs). Wij beoordelen of er voldoende grond is voor aansprakelijkheid en begeleiden u in het traject – van de klacht (zoals via de NVM klachtenprocedure) tot aan de schadevergoeding.

Wat kunt u doen bij een fout van uw adviseur?

• Aanspreken van de adviseur: Stuur een brief waarin u aangeeft dat de professional zijn zorgplicht heeft geschonden. Omschrijf de fout, de schade en uw eis tot schadevergoeding. Dit geldt zowel voor accountants, boekhouders, makelaars als notarissen.
• Gebruik de klachtenroutes: Bij een makelaar aangesloten bij de NVM kunt u eerst de NVM klachtenprocedure volgen. Deze route biedt bemiddeling en eventueel een bindende uitspraak, vaak sneller en goedkoper dan een civiele procedure.
• Schade vaststellen en onderbouwen: Verzamel alle documenten: opdrachtbevestiging, adviezen, correspondentie, facturen, boekhouding, jaarrekeningen, verkoopdocumenten, akten. Laat een expert uw schade berekenen.
• Start civiele procedure indien nodig: Als de professional niet meewerkt of de schade groot is, kunt u een civiele procedure starten op basis van artikel 7:401 BW of 6:162 BW.
• Procederen en vergoeden: De rechter beoordeelt of de zorgplicht is geschonden en of er causaal verband is. Bij bevestiging kan de professional worden veroordeeld tot schadevergoeding.

Met deze stappen kunt u de regie nemen over uw situatie en voorkomen dat een gemaakte fout onbesproken blijft.

Voorbeelden uit de praktijk

• Makelaardij: U koopt een huis via een makelaar die aangesloten is bij de NVM en achteraf blijken er verborgen gebreken te zijn. U kunt via de NVM klachtenprocedure én civielrechtelijk uw schade verhalen.
• Accountant of boekhouder: Een boekhouder dient btw-aangiftes te laat in of een accountant maakt een fout in de jaarrekening. Hierdoor ontstaan boetes of verkeerde betalingen – een schending van de zorgplicht.
• Notaris: Een notaris stelt een akte op en ziet een verjaringstermijn over het hoofd, waardoor de vordering van de cliënt vervalt. Dit kan leiden tot aansprakelijkheid.
• Financieel adviseur: Een adviseur raadt een risicovol beleggingsproduct aan zonder te waarschuwen voor risico’s. De cliënt lijdt verlies — ook dit valt onder schending van de zorgplicht.

In al deze voorbeelden geldt: als u schade hebt doordat uw dienstverlener niet zorgvuldig handelde, dan is er een route naar aansprakelijkheid en het verhalen van uw schade.

Afsluiting

Heeft u schade geleden door een fout van uw accountant, boekhouder, makelaar, financieel adviseur of notaris — bijvoorbeeld door onjuist advies, verborgen gebreken, gemiste aangiftes of fouten in akten — dan is het goed te weten dat u rechten hebt. Via de NVM klachtenprocedure (indien van toepassing bij een NVM-makelaar) of via een civiele aansprakelijkheidsprocedure kunt u uw schade vergoed krijgen.

Bij Zorgplicht Advocaten zijn we gespecialiseerd in het procederen tegen dienstverleners die hun zorgplicht hebben geschonden. Wij helpen particulieren en ondernemers die in conflict zijn geraakt met hun adviseur of makelaar.

Heeft u een bestaand probleem met een makelaar, accountant, adviseur of notaris? Neem dan contact met ons op. Wij beoordelen uw zaak en helpen u met het verhalen van uw schade.