Nieuws: Zorgplicht voor productieketens bijna rond

Illegale ontbossing, dwangarbeid en textielfabrieken. Dit zijn voorbeelden die aantonen hoe bedrijven via hun productieketens een negatieve impact kunnen hebben op mens en milieu. Nu de Europese zorgplicht voor productieketens dichterbij komt, nemen de zenuwen in het bedrijfsleven toe.

Aansprakelijkheid

Aan de ene kant worden de regels van de Europese Commissie positief ontvangen. Het voorkomt de lappendeken van nationale wetgeving die is ontstaan, waardoor er sneller actie kan worden ondernomen. Aan de andere kant kan deze wetgeving resulteren in een vergaande aansprakelijkheid.

De aansprakelijkheid zal naar verwachting niet zo ver reiken als eerder werd gedacht. Een van de belangrijkste punten was de persoonlijke aansprakelijkheid van bestuurders. Bestuurders zouden aansprakelijk moet worden gesteld op hun handelen, als dit een negatieve impact zou hebben op mens en milieu. Na een intens overleg tussen Europarlementariërs is dit punt van tafel geveegd. Ook lijkt de verantwoordelijkheid voor bedrijven af te nemen bij elke laag die wordt afgedaald in de productieketen.

Dwangarbeid

Het tegengaan van misstanden in productieketens staat al geruime tijd op de planning van de Europese Commissie. Toch heeft de Raad voor regelgeving toetsing van de Europese Commissie het aangeleverde stuk tot tweemaal afgewezen. De voornaamste reden die werd genoemd was dat de administratieve lasten voor het bedrijfsleven te hoog zouden worden.

Na weken van radiostilte zetten de betrokken Eurocommissarissen nu door. Didier Reynders (justitie) en Thierry Breton (interne markt) zouden aan het hoofd staan van deze doorvoering. Uit onderzoek is gebleken dat de regelgeving niet zal gaan gelden voor bedrijven met minder dan 250 werknemers. Ook zullen er alternatieve regels zijn voor bedrijven met 250 tot 500 werknemers. Hiervoor zouden de regels alleen gelden als ze in risicosectoren zitten, zoals grondstoffen, mineralen, productie in gebieden met militaire conflicten en mensenrechtenschendingen.

Naar verluidt zullen ongeveer tienduizend Europese bedrijven gaan vallen onder deze nieuwe regelgeving. Een recent SER-advies stelde voor te beginnen met bedrijven met meer dan duizend werknemers, om deze grens dan stapsgewijs te verlagen.

Persoonlijke aansprakelijkheid

De persoonlijke verplichtingen en aansprakelijkheid van de bestuurders stond bovenaan de agenda van het Europarlement, maar werd sterk bekritiseerd door het bedrijfsleven. Dit punt lijkt in het geheel niet terug te komen in het Commissievoorstel. Volgens experts zou het te ver gaan om bestuurders persoonlijk aansprakelijk te stellen voor misstanden in productieketens.

Tot hoe ver in de productieketen de verantwoordelijkheid van een bedrijf reikt, is nog niet vastgesteld. Volgens het bedrijfsleven is hoe dieper je in de keten zit, hoe minder invloed je hebt. Sommige landen hebben al een onderzoeksplicht voor heel de keten, alleen gelden de verplichtingen minder ver als het om indirecte toeleveranciers gaat. De aankomende wet zal naar waarschijnlijkheid ook bepalen dat de onderzoeksplicht afneemt verder in de keten. Dat is ook precies wat het bedrijfsleven toejuicht. Resultaatverplichtingen voor je eigen handelen, maar minder verplichtingen als het gaat om andermans handelen.

Samenwerking

De werkgevers maken zich, daarin gesteund door vakbonden, hard voor een sectorale aanpak. Dat wil zeggen dat bedrijven samen optrekken om misstanden in productieketens aan te pakken. Het bedrijfsleven zou erg geholpen zijn als de aangestelde regels van de Europese Commissie niet te streng zijn.

Een belangrijk punt dat het bedrijfsleven heeft aangekaart is dat de regels ook gaan gelden voor bedrijven van buiten de Europese Unie die producten afzetten op de interne markt. Er zou anders geen gelijk speelveld zijn tussen de EU en de rest van de wereld.

Afgezwakt voorstel

D66-Europarlementariër Samira Rafaela, die nauw bij het dossier is betrokken, is bang dat wat begon als ‘een ambitieus idee’ straks uitmondt in een ‘afgezwakt voorstel’. Ze zegt: ‘Het is wel zaak door te zetten nu. Maar mijn grootste zorg is dat we straks geen sterk genoeg instrument hebben waarmee we producten van de markt kunnen houden die voortkomen uit dwangarbeid.’

Zorgplicht Advocaten

Ondervindt u ook problemen in uw bedrijf en wilt u hier is tegen doen? Neem dan vrijblijvend contact met ons op. De advocaten van Zorgplicht Advocaten hebben jarenlange ervaring met het adviseren over de zorgplicht van een advocaat. Tevens hebben onze advocaten ervaring met het voeren van een klachtprocedure bij de tuchtrechter of het voeren van een procedure bij de civiele rechter.

Joost Papeveld

Wij staan voor u klaar

  • Tegen (financiële) dienstverleners
  • 10+ jaar ervaring
  • Eerlijk en transparant
Neem contact op Laat ons u bellen
Jip van Vlokhoven

Wij helpen u graag

  • Tegen (financiële) dienstverleners
  • 10+ jaar ervaring
  • Eerlijk en transparant