Berisping voor notaris wegens niet voldaan informatieplicht

Er is onvoldoende gebleken dat de toegevoegd notaris de moeder voldoende zorgvuldig zou hebben geïnformeerd en haar wil gecontroleerd. Klacht deels gegrond, berisping wegens eerdere waarschuwing wegens informatieplicht.

Het procesverloop

Uit het huwelijk van de ouders van klager zijn vier kinderen geboren. Een is overleden, twee zijn op zichzelf gaan wonen en klager woont in de ouderlijke woning. De vader van klager, is overleden op 6 augustus 1992.

De moeder van klager heeft op 6 september 2018 bij testament over haar nalatenschap beschikt. Klager heeft zonder voorafgaande toestemming van betrokkenen geluidsopnamen gemaakt van het op 6 september 2018 gevoerde gesprek tussen de toegevoegd notaris en moeder, voorafgaand aan de ondertekening van het testament.

Moeder is overleden op 11 februari 2021. Na het overlijden van moeder heeft klager een afschrift van haar testament ontvangen en is hem gebleken dat met het testament van 6 september 2018 zijn broer tot enig erfgenaam benoemd is. Verder zijn er legaten vastgesteld ten behoeve van hem en zijn zus en legaten ten behoeve van de kleinkinderen van moeder. Zijn zus is benoemd tot executeur.

De klacht

Klager verwijt de toegevoegd notaris:

1) dat zij in het testament niet de werkelijk laatste wil van moeder heeft vastgelegd;

2) dat zij moeder niet in vrijheid heeft laten testeren bij het passeren van haar testament;

3) dat zij de wil van moeder onvoldoende heeft onderzocht en moeder onvoldoende heeft geïnformeerd over de rechtsgevolgen van het testament van 6 september 2018.

De beoordeling

Tijdigheid van de klacht

De toegevoegd notaris stelt zich op het standpunt dat de voorliggende klacht over haar handelwijze bij het opstellen van het testament in 2018 niet tijdig is ingediend. De kamer overweegt dat er tussen het opstellen van het testament en het indienen van de klacht inderdaad meer dan drie jaar verstreken is. Klager heeft echter eerst bij gelegenheid van de inzage van het testament aansluitend aan het overlijden van moeder kennis kunnen nemen van het feit dat het testament van moeder van 6 september 2018 het laatste testament van moeder was.

De kamer is van oordeel dat voor de aanvang van de verjaringstermijn in deze zaak uitgegaan met worden van de datum van 11 februari 2021. De klacht is binnen drie jaar nadien en dus tijdig ingediend. Dit betekent dat klager in zijn klacht kan worden ontvangen, in ieder geval voor zover de kamer bevoegd is daarover te oordelen.

Geluidsopname

De notaris wijst erop dat de geluidsopname waarop klager zijn klacht baseert, zonder toestemming is gemaakt. Vanwege het ontbreken van toestemming zou de geluidsopname in deze procedure buiten beschouwing moeten blijven.

De kamer overweegt dat het gebrek aan toestemming voor de opname kennisname daarvan in deze tuchtrechtelijke procedure naar analogie van het beginsel van vrije bewijsgaring van artikel 152 Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Rv) in beginsel niet uitsluit. Dit is slechts anders indien en voor zover geoordeeld wordt dat bijkomende omstandigheden zwaarder wegen dan het belang van waarheidsvinding dat met de kennisname van de geluidsopname gediend is.

Een dergelijk geval doet zich hier naar het oordeel van de kamer voor daar waar de toegevoegd notaris alleen met moeder spreekt. Hier is naar het oordeel van de kamer sprake van een situatie waarin het belang dat wordt beschermd met het grondwettelijk recht op privacy zwaarder moet wegen dan het belang van waarheidsvinding dat met de geluidsopname wordt gediend. Dit deel van de geluidsopname wordt daarom bij de beoordeling van deze klacht buiten beschouwing gelaten. Voor het overige wordt de door klager ingebrachte geluidsopname als toelaatbaar aangemerkt. De kamer betrekt daarom in de beoordeling van deze zaak de passages als weergegeven in de transcriptie.

Klachtonderdeel 2) Klager verwijt de toegevoegd notaris dat zij moeder niet in vrijheid heeft laten testeren bij het passeren van haar testament

Uit de transcriptie blijkt dat er bij het passeren van het testament bij moeder thuis sprake was van een niet-harmonieuze situatie, gekenmerkt door openlijk onderling wantrouwen tussen klaagster en zus, waarbij beiden moeder onvriendelijk en dwingend en/of indringend hebben toegesproken. De boodschap van hen aan moeder was bovendien tegengesteld. Klager zei moeder dat zij het testament (nog) niet moest ondertekenen en zijn zus zei dat moeder dat wel moest doen.

De toegevoegd notaris heeft hierover ter zitting opgemerkt dat zij de situatie, zou zij daar nu weer mee te maken krijgen, anders zou aanpakken door het passeergesprek met moeder op dat moment te beëindigen en een andere keer (op kantoor) of in ieder geval buiten aanwezigheid van klager en zijn zus voort te zetten. De notaris heeft dat hier echter nagelaten. De klacht moet daarom op dit onderdeel gegrond verklaard worden.

Klachtonderdeel 3) Klager verwijt de toegevoegd notaris dat dat zij de wil van moeder onvoldoende heeft onderzocht en moeder onvoldoende heeft geïnformeerd over de rechtsgevolgen van het testament van 6 september 2018.

Tegenover de uitlatingen van de moeder in de transcriptie blijkt niet dat de toegevoegd notaris heeft geverifieerd of moeder daadwerkelijk meende dat zij alle (klein)kinderen gelijk bedeelde. Ook blijkt uit de transcriptie niet dat de toegevoegd notaris aan moeder heeft gevraagd of zij de bepalingen uit haar testament wel goed overzag en/of zij anders misschien over de te treffen regeling van gedachten veranderd was.

De kamer is daarom van oordeel dat de toegevoegd notaris de wil de van moeder onvoldoende heeft onderzocht en haar onvoldoende heeft geïnformeerd over de rechtsgevolgen van het testament van 6 september 2018.

De beslissing

De kamer voor het notariaat in het ressort Arnhem-Leeuwarden verklaart klager niet-ontvankelijk in het eerste onderdeel van zijn klacht, verklaart de klacht voor het overige gegrond en legt de toegevoegd notaris de maatregel van berisping op.

Hier kunt u de gehele uitspraak van de Kamer voor het Notariaat lezen.

Zorgplicht Advocaten

Heeft u als klant, stakeholder of derde een klacht of schade geleden als gevolg van een fout van een accountant, neem dan contact met ons op voor vrijblijvend gesprek. De advocaten van Zorgplicht Advocaten hebben jarenlange ervaring met het adviseren over de zorgplicht van een accountant of boekhouder. Tevens hebben onze advocaten ervaring met het voeren van een klachtprocedure bij de Accountantskamer of het voeren van een procedure bij de civiele rechter.