Notaris schendt zorgplicht bij geschil over inbreng van schenking in nalatenschap

De zaak draait om een geschil tussen [eiser] en een notaris over de afwikkeling van de nalatenschap van zijn moeder. Centraal staat de vraag of de notaris een beroepsfout heeft gemaakt door een schenking in te brengen in de nalatenschap, zonder de erfgenamen volledig te informeren over de juridische discussie hieromtrent en het standpunt van de belastingdienst.

Inbreng van schenkingen in de nalatenschap

[Eiser] heeft van zijn moeder (hierna: erflaatster) schenkingen tot een gezamenlijk beloop van €105.000 gekregen. Erflaatster is in 2018 overleden en heeft in haar testament haar vier kinderen tot erfgenamen benoemd. In het testament heeft ze bepaald dat de gedane schenkingen aan haar kinderen verrekend moeten worden met hun erfdelen, inclusief de schenkingen aan [eiser].

Na het overlijden van erflaatster is er voornamelijk contact geweest tussen de notaris en de broer van [eiser], [naam3], over de afwikkeling van de nalatenschap. De notaris heeft [naam3] laten weten dat de schenkingen ingebracht moeten worden zoals bepaald in het testament van erflaatster.

[Eiser] heeft echter bezwaren geuit tegen het inbrengen van de schenking in de nalatenschap en heeft meerdere malen contact opgenomen met de notaris om zijn standpunt kenbaar te maken. De notaris heeft echter verwezen naar het testament van erflaatster waarin de inbreng van de schenking is bepaald.

Uiteindelijk heeft [eiser] zijn akkoord gegeven op het financiële overzicht van de nalatenschap waarin de schenking is ingebracht. Hij heeft echter later bezwaar gemaakt tegen de erfbelasting omdat hij van mening is dat de schenking ten onrechte niet is meegenomen als belastingvrije schenking.

Er zijn vervolgens correspondenties geweest tussen de notaris en de belastingdienst waarin de afwijking van de aangifte erfbelasting is besproken. De belastingdienst heeft kenbaar gemaakt van plan te zijn om af te wijken van de aangifte omdat hij van mening is dat de schenking van €100.000 aan [eiser] is vrijgesteld van inbreng en dat deze daarom voor de belasting niet wordt meegerekend. Deze informatie is door de notaris niet met [eiser] gedeeld.

Uiteindelijk heeft [eiser] de Stichting en de notaris aansprakelijk gesteld voor de fouten die volgens hem zijn gemaakt bij de afwikkeling van de nalatenschap. Eiser stelt dat de notaris onrechtmatig, althans onzorgvuldig heeft gehandeld, dan wel wanprestatie heeft geleverd, althans een beroepsfout heeft begaan jegens [eiser].

Standpunten van partijen

[Eiser] stelt dat de notaris zijn zorgplicht heeft geschonden, zowel in zijn rol als executeur als bij de uitvoering van de overeenkomst van opdracht. Volgens [eiser] heeft de notaris onduidelijkheid laten bestaan over zijn rol en heeft hij nagelaten de discussie met de belastingdienst volledig met alle erfgenamen te delen. Het belangrijkste verwijt van [eiser] is dat de notaris ten onrechte heeft bepaald dat een schenking moest worden ingebracht, wat heeft geleid tot een onjuiste verdeling van de nalatenschap.

De notaris verweert zich door te stellen dat hij slechts een beperkte rol heeft gespeeld en dat hij de wil van de erflaatster heeft gevolgd. Hij betoogt dat er in de literatuur verschillend wordt gedacht over de kwestie van inbreng van schenkingen in een testament en dat hij consistent de wens van de erflaatster heeft uitgevoerd.

Schending zorgplicht

De rechtbank is van oordeel dat er voldoende is gesteld om aan te nemen dat de notaris niet heeft gehandeld zoals van een redelijk bekwaam en redelijk handelend ambtsgenoot mag worden verwacht zodat sprake is van een beroepsfout. De notaris heeft een tekortkoming begaan door [eiser] niet op de hoogte te stellen van de discussie in de literatuur over de inbreng van de schenking. De notaris had niet zonder meer mogen vasthouden aan het standpunt dat de inbreng van de schenking nu eenmaal de wil van erflaatster was maar hij had, zeker omdat [eiser] hem hierover herhaaldelijk heeft bevraagd en omdat de betreffende schenkingsakte bekend was, de erfgenamen moeten voorleggen dat de literatuur hierover niet eenduidig is en het laatste woord daarover niet is gesproken. De notaris had ook de informatie van de fiscus over deze kwestie met de erfgenamen en dus ook met [eiser] moeten delen. Deze informatie was immers van groot belang omdat de fiscus een ander standpunt heeft ingenomen over de schenking. Deze nalatigheid heeft geleid tot onduidelijkheid en heeft [eiser] belemmerd om zijn belangen adequaat te behartigen.

De conclusie is dat de notaris in de uitvoering van de opdracht tekort is geschoten door [eiser] niet op de in de literatuur bestaande discussie te wijzen maar vol te houden dat de wil van erflaatster gevolgd moest worden.

Klik hier voor de volledige uitspraak van de Rechtbank Noord-Holland.

Zorgplicht Advocaten

Heeft u een geschil met uw notaris over de vraag of hij/zij de benodigde vakbekwaamheid, zorgvuldigheid en deskundigheid in acht heeft genomen bij de uitvoering van zijn/haar werkzaamheden? Neem dan contact met ons op.