Zorgplicht accountant: geen onzorgvuldigheid vastgesteld in tuchtzaak

Wanneer een accountant wordt ingeschakeld als gerechtelijk deskundige, moet hij zich houden aan strikte gedrags- en beroepsregels. Deze zorgplicht houdt in dat hij zorgvuldig en vakbekwaam moet handelen, ook als hij afhankelijk is van informatie van derden. In een recente uitspraak van het College van Beroep voor het bedrijfsleven (ECLI:NL:CBB:2023:694) werd geoordeeld dat een accountant niet onzorgvuldig had gehandeld, ondanks klachten over onvolledige documentatie. Deze zaak laat zien hoe de zorgplicht van een accountant wordt getoetst, en wanneer aansprakelijkheid kan ontstaan.

De zorgplicht van een accountant in geschil

De zaak draaide om een accountant die door de rechtbank was benoemd als deskundige in een complexe echtscheidingsprocedure. Zijn opdracht: de waarde van aandelen vaststellen en aanvullende financiële vragen beantwoorden. Tijdens het onderzoek liep hij tegen een bekend probleem aan: partijen leverden cruciale documenten niet of pas na lange tijd aan. De accountant rapporteerde uiteindelijk op basis van de stukken die wél beschikbaar waren.

De kern van de klacht was dat hij volgens één van de partijen conclusies had getrokken over het ontbreken van bonussen of beëindigingsvergoedingen, zonder dat hij over alle onderliggende documentatie beschikte. De accountantskamer gaf de klager deels gelijk en legde de accountant een waarschuwing op.

Hoger beroep: hoe het College oordeelde over de zorgplicht

In hoger beroep draaide alles om de vraag of de accountant zijn zorgplicht had geschonden. Het College keek naar de omstandigheden:

• De accountant had herhaaldelijk om de ontbrekende documenten gevraagd.
• De rechtbank was volledig op de hoogte van de beperkte informatiepositie.
• In zijn rapportage had hij duidelijk vermeld dat hij niet alle stukken had ontvangen.
• Zijn conclusies waren gebaseerd op de beschikbare en onderling consistente stukken.

Het College oordeelde dat hij geen stellige, maar feitelijke constateringen had gedaan. Omdat hij zijn beperkingen benoemde en zorgvuldig te werk ging binnen de omstandigheden, werd het klachtonderdeel alsnog ongegrond verklaard en de waarschuwing vernietigd.

Wat betekent dit voor de aansprakelijkheid van een accountant?

De uitspraak bevestigt dat een accountant niet automatisch aansprakelijk is als achteraf blijkt dat informatie ontbrak, zolang hij:

• aantoonbaar heeft geprobeerd de benodigde gegevens te verkrijgen,
• duidelijk heeft vastgelegd welke informatie ontbrak,
• zijn bevindingen baseert op controleerbare stukken,
• geen stellige uitspraken doet over punten die hij niet kan verifiëren.

Aansprakelijkheid ontstaat vooral als de accountant onzorgvuldig handelt, bijvoorbeeld door aannames te presenteren als feiten, of door geen voorbehoud te maken bij ontbrekende informatie.

Juridische begrippen kort uitgelegd

• Zorgplicht: de wettelijke en beroepsmatige verplichting om werkzaamheden zorgvuldig, vakbekwaam en in het belang van de opdrachtgever of het gerecht uit te voeren.
• Aansprakelijkheid: de juridische verplichting om schade te vergoeden die door een fout is veroorzaakt.
• Onrechtmatige daad: een handeling die in strijd is met de wet of maatschappelijke zorgvuldigheid, waardoor schade ontstaat.
• Accountantstucht: een bijzonder rechtsgebied waarin het handelen van accountants wordt getoetst aan beroeps- en gedragsregels.

Waarom deze zaak relevant is voor ondernemers en particulieren

Als u schade lijdt door fouten van een accountant, notaris of andere financiële dienstverlener, is het van belang om te weten hoe de zorgplicht juridisch wordt ingevuld. Deze uitspraak laat zien dat de rechter kijkt naar het totale handelen, de communicatie over beperkingen en de feitelijke basis van conclusies. Het benadrukt ook dat bewijsvoering cruciaal is bij een aansprakelijkstelling.

Conclusie en oproep

Heeft u het vermoeden dat uw accountant, fiscalist of andere financiële dienstverlener zijn zorgplicht heeft geschonden, bijvoorbeeld door verkeerde advisering of het achterwege laten van essentiële controles? Wacht dan niet te lang. De juridische beoordeling hangt vaak af van de feiten die u kunt aantonen.

Zorgplicht Advocaten heeft ruime ervaring met het bijstaan van cliënten in geschillen over de zorgplicht van accountants en andere financiële dienstverleners. Wij beoordelen uw zaak, adviseren over de haalbaarheid van een claim en procederen waar nodig. Neem vandaag nog contact met ons op voor een eerste beoordeling van uw situatie.

Zorgplicht Advocaten – gespecialiseerd in zorgplicht en financiële aansprakelijkheid.