Boekhouder reageert niet – wat kunt u nu doen?

In de uitspraak die hieronder centraal staat, had een cliënt te maken met een adviseur die ernstige fouten had gemaakt. De cliënt claimde schadevergoeding. De rechter oordeelde dat de adviseur zijn zorgplicht had geschonden. In dit geval ging het om een (fictieve doch typerende) situatie waarbij een boekhouder (of accountant, makelaar, notaris) een cruciale fout maakte, niet adequaat reageerde, en daardoor de cliënt schade leed. De uitspraak laat zien welke voorwaarden gelden voor aansprakelijkheid en wat u kunt doen als “uw boekhouder reageert niet” op uw vragen. Dit soort fouten kunnen grote financiële gevolgen hebben. In deze blog leest u wat uw rechten zijn als u hiermee te maken krijgt.

Wat ging er mis in deze zaak?

In de zaak stond centraal dat de cliënt jaarstukken had ontvangen die fouten bevatten. De adviseur had de cijfers onjuist verwerkt, bijvoorbeeld door kostenposten dubbel te boeken of fiscale aftrekposten onjuist toe te passen. Vervolgens, toen de cliënt vragen stelde of verduidelijkingen verlangde, reageerde de adviseur niet (daarom is “boekhouder reageert niet” hier zeer relevant). De cliënt ontdekte de fouten later, bijvoorbeeld bij een belastingcontrole of bij een fusie/overname, en leed daardoor aanzienlijke extra belastingheffing, rente, boetes of gemiste zakelijke beslissingen.

In de onderhavige uitspraak werd concreet vastgesteld dat de adviseur vooraf onvoldoende heeft getoetst, onvoldoende heeft voldaan aan zijn (contractuele en wettelijke) zorgplicht, en onvoldoende transparantie bood. Bovendien liet de adviseur de cliënt in onzekerheid zitten door geen heldere communicatie of verantwoording te geven, waardoor herstel van de fout moeilijk of niet meer mogelijk was.

Deze situatie is herkenbaar voor particulieren en ondernemers: vaak staan zij machteloos wanneer hun boekhouder, accountant of adviseur niet reageert. De schade wordt pas later zichtbaar, en de vraag is: wat kunt u dan juridisch doen?

Wat heeft de rechter beslist?

De rechter oordeelde dat de adviseur in dit concrete geval aansprakelijk was voor de schade. De kern van het oordeel is dat de adviseur zijn zorgplicht had geschonden. Zorgplicht houdt in dat een professional moet handelen met de zorg en deskundigheid die van een redelijk handelend vakgenoot mag worden verwacht, en dat hij de belangen van de cliënt zorgvuldig in het oog moet houden.

De rechter stelde dat de adviseur had nagelaten:

• voldoende onderzoek te doen en beroepsmatige controles toe te passen,
• de cliënt adequaat te informeren over de risico’s en consequenties,
• tijdig te reageren op vragen en signalen van de cliënt,
• herstelmaatregelen te treffen toen fouten werden ontdekt.

Omdat deze tekortkomingen hebben geleid tot geldelijke schade — bijvoorbeeld verhoogde belastingen, rente, boetes of gemiste investeringskansen — werd de adviseur veroordeeld tot schadevergoeding. De aansprakelijkheid werd bevestigd op basis van wanprestatie (het niet nakomen van de contractuele verplichtingen) dan wel onrechtmatige daad (indien inbreuk op algemene maatschappelijke normen of zorgvuldigheid), afhankelijk van de verhouding tussen partijen.

De uitspraak onderstreept: wie onzorgvuldig handelt, kan worden aangesproken op vergoeding van de volledige schade, inclusief vervolgkosten en rente.

Wanneer is een adviseur aansprakelijk?

Om te bepalen of uw (boekhoud-, accountancy-, makelaars-, notariële of financiële) adviseur aansprakelijk is, moet aan een aantal voorwaarden zijn voldaan:

• Handeling of nalaten: De adviseur moet een fout hebben gemaakt (bijv. verkeerde cijfers, onjuiste berekening, het ontbreken van noodzakelijke controles) of nagelaten hebben om te handelen (bijvoorbeeld “boekhouder reageert niet” op duidelijke waarschuwingen).
• Schending van de zorgplicht: De adviseur moet tekortgeschoten zijn in de zorg en professionaliteit die u mocht verwachten. Dit betekent dat hij zijn vakmanschap had moeten inzetten, deugdelijk moest adviseren en de belangen van de cliënt in ogenschouw moest nemen.
• Causaliteit (oorzakelijk verband): U moet kunnen aantonen dat de fout of het gebrek rechtstreeks heeft geleid tot uw schade. Als de schade ook door andere oorzaken kan zijn ontstaan, kan het ingewikkelder worden.
• Schade: Er moet daadwerkelijke schade zijn geleden: een financieel nadeel, boetes, gemiste voordeel, extra rente, kosten voor herstel/advies, etc.
• Geen eigen toerekenbare fout: Indien u als opdrachtgever zelf heeft bijgedragen aan het ontstaan van de schade — bijvoorbeeld door geen informatie te verstrekken of door eigen nalatigheid — kan de aansprakelijkheid van de adviseur worden verminderd (pro rata) of soms afgewezen.

Indien al deze elementen aanwezig zijn, is het juridisch mogelijk de adviseur aansprakelijk te stellen en schadevergoeding te vorderen.

Wat betekent dit voor u?

Als u nu geconfronteerd wordt met een situatie waarin uw boekhouder, accountant, makelaar, financieel adviseur of notaris niet adequaat reageert — of simpelweg zwijgt — dan is het belangrijk om te weten dat u mogelijk rechten hebt. Let op het volgende:

• Bewaar alle relevante correspondentie: e-mails, brieven, telefoongesprekken (met notities), herinneringen.
• Documenteer de tijdlijn: wanneer heeft u contact gezocht, wat heeft u gevraagd, wat was het antwoord of het uitblijven daarvan?
• Verzamel stukken waarmee u kunt aantonen wat u nu hebt geleden: bijvoorbeeld belastingaanslagen, boetes, extra rente, of gevolgschade (gemiste investeringsmogelijkheden).
• Vraag (desnoods schriftelijk) om uitleg of herstelmaatregelen van de adviseur. Als uw boekhouder reageert niet meer, stuur dan formele ingebrekestelling.

Wanneer u denkt dat de fout serieus is en de schade groot is, is het verstandig om vroegtijdig juridisch advies in te winnen. Een gespecialiseerde advocaat (zoals Zorgplicht Advocaten) kan beoordelen of u een goede zaak hebt, helpen met de bewijsvergaring en u begeleiden in het proces van aansprakelijkstelling of procedure.

Let op dat er voor aansprakelijkheidsvorderingen vaak termijnen gelden (verjaring), bijvoorbeeld drie jaar na ontdekking van de schade. Stel tijdig actie: als u te lang wacht, verliest u mogelijk uw rechtspositie. Bovendien speelt in veel contracten een bepaling over beperking van aansprakelijkheid — deze moet beoordeeld worden op redelijkheid volgens de wet (Burgerlijk Wetboek).

Praktijkvoorbeelden: herkenning in diverse sectoren

Accountant of boekhouder: Stel dat uw accountant in jaarrekeningen een te gunstige prognose opneemt, waardoor u investeert op basis van onjuiste cijfers. Later blijkt dat de cijfers onjuist waren en door belastingdienst gereciseerd worden, waarna u extra heffingen en boetes moet betalen. Uw accountant heeft zijn zorgplicht geschonden en kan mogelijk aansprakelijk zijn. Of: uw boekhouder reageert niet op herhaalde vragen over btw-aangiftes, terwijl hij had moeten waarschuwen voor risico’s van te late aangifte. De boetes en rente die u krijgt, kunt u mogelijk verhalen.

Makelaar: Bij verkoop van uw huis vertelt de makelaar niet volledig over bodemverontreiniging of verborgen gebreken. Pas na de koop ontdekt u dat dure herstelwerkzaamheden nodig zijn. De makelaar kan aansprakelijk zijn wegens onzorgvuldigheid of schending van zijn informatieplicht.

Financieel adviseur: Uw adviseur raadt een beleggingsproduct aan, maar informeert onvoldoende over de risico’s of kosten. U lijdt forse verliezen. Omdat hij zijn zorgplicht niet is nagekomen, kan de adviseur worden aangesproken op schadevergoeding.

Notaris: De notaris verleent een akte zonder aandacht voor verjaring, onjuiste clausules of fiscale structuren. Later blijkt dat een erfstelling of schenking onbedoeld (fiscale) gevolgen heeft. U kunt de notaris aanspreken wanneer sprake is van een duidelijke fout, onvoldoende zorg of wanprestatie.

In al deze gevallen geldt: als uw adviseur (zoals uw boekhouder) reageert niet — dat op zich kan al een aanwijzing zijn dat iets mis is — dan moet u alert zijn, houden aan bewijsverzameling en tijdig actie ondernemen.

Wat kunt u doen als uw boekhouder reageert niet?

• Stuur een schriftelijke herinnering of ingebrekestelling: Geef een redelijke termijn (bijvoorbeeld 14 dagen) om alsnog te reageren of de fout te herstellen. Vermeld dat u anders juridische stappen zult nemen.
• Laat uw situatie juridisch beoordelen: Een advocaat gespecialiseerd in aansprakelijkheids- of beroepsfouten kan snel inschatten of u een sterke zaak hebt.
• Verzamel en borg bewijs: E-mailverkeer, documenten, notities, rapportages, offertes, belastingaanslagen, herstelkosten, expertises — al het materiaal dat illustreert de fout en de opgelopen schade.
• Stel formeel aansprakelijk: Dien een aansprakelijkstelling in, met een onderbouwing van de fout, de schade en het bedrag dat u vordert.
• Onderhandeling of procedure: Vaak kan een minnelijke schikking worden bereikt. Zo niet, dan kan de zaak via de civiele rechter worden gebracht. De advocaat houdt u in dat traject bij, stelt de dagvaarding op, voert het bewijs en pleit uw zaak.
• Let op termijnen: De verjaringstermijn (meestal drie jaar na ontdekking) is strikt. Vergeet niet dat in veel gevallen eerdere verjaringstermijnen kunnen gelden. Te laat starten kan uw rechten doen vervallen.

Door snel en gestructureerd te handelen, verkleint u het risico dat bewijs verdwijnt of dat verjaring een claim onmogelijk maakt. In situaties waarin uw boekhouder reageert niet, is tijd uw vijand — dus onderneem actie.

Afsluiting

Een boekhouder die (lang) niet reageert, kan een belangrijk signaal zijn dat er iets mis is. In de uitspraak die wij hier bespraken, is duidelijk geworden dat een adviseur aansprakelijk kan worden gehouden als hij zijn zorgplicht schendt en daardoor schade veroorzaakt. Wanneer uw boekhouder reageert niet, is het dus zaak om niet te blijven afwachten.

Zorgplicht Advocaten is gespecialiseerd in het procederen tegen dienstverleners zoals accountants, boekhouders, makelaars, financiële adviseurs en notarissen. Wij helpen cliënten die schade hebben geleden door verkeerde adviezen, fouten in jaarrekeningen, verborgen gebreken of akten met onjuistheden.

Heeft u schade geleden door een fout van uw financieel adviseur, notaris, makelaar of — bijvoorbeeld — omdat uw boekhouder reageert niet? Neem contact met ons op. Wij beoordelen uw zaak vrijblijvend, adviseren over uw rechten en helpen u met het verhalen van uw schade.