Boekhoudfout met grote gevolgen – hoe werkt aansprakelijkheid van een boekhouder?

Wanneer een ondernemer vertrouwt op zijn boekhouder, gaat hij ervan uit dat de administratie klopt en de belastingaangiftes tijdig en juist worden gedaan. Toch blijkt in de praktijk dat boekhouders fouten maken, bijvoorbeeld door een btw-aangifte te vergeten of door slordig te werken in de jaarrekening. Dat kan leiden tot hoge boetes van de Belastingdienst of zelfs tot aansprakelijkstelling door schuldeisers. In een recente zaak stond de vraag centraal of een boekhouder persoonlijk aansprakelijk kon worden gehouden voor de schade die door zijn fouten was ontstaan.

Voor ondernemers en particulieren die schade hebben geleden door verkeerd advies of een slordige administratie, is dit een herkenbare situatie. Het raakt direct aan de vraag wie verantwoordelijk is: de ondernemer zelf, of de boekhouder die fouten maakte. Dit soort fouten kunnen grote financiële gevolgen hebben. In deze blog leest u wat uw rechten zijn als u hiermee te maken krijgt, en hoe aansprakelijkheid van een boekhouder juridisch wordt beoordeeld.

Wat ging er mis in deze zaak?

In de zaak die bij de rechter voorlag, had een ondernemer zijn boekhouder ingeschakeld voor het verzorgen van de administratie en btw-aangiftes. Het leek een eenvoudige opdracht: zorgen dat de belastingaangiften op tijd werden ingediend en dat de administratie volledig en correct werd bijgehouden. Toch ging het mis. De boekhouder had meerdere btw-aangiftes te laat ingediend en bovendien slordigheden gemaakt in de jaarrekening. Daardoor kreeg de ondernemer hoge belastingboetes opgelegd en liep hij reputatieschade op bij zakelijke partners.

Voor de ondernemer was dit desastreus. Hij vertrouwde erop dat zijn boekhouder de administratie juist verzorgde, maar kwam onverwacht voor forse kosten te staan. Dit leidde tot de vraag of de boekhouder niet alleen een fout had gemaakt, maar ook juridisch aansprakelijk kon worden gesteld voor de schade.

Wat vond de rechter?

De rechter keek in deze zaak naar de zorgplicht die een boekhouder heeft. Zorgplicht betekent dat een dienstverlener moet handelen zoals van een redelijk bekwaam en redelijk handelend vakgenoot mag worden verwacht. Bij een boekhouder houdt dat onder meer in dat hij belastingaangiften correct en op tijd indient, de administratie zorgvuldig bijhoudt en zijn cliënt waarschuwt voor mogelijke fiscale risico’s.

De rechter oordeelde dat de boekhouder in dit geval tekort was geschoten in zijn zorgplicht. Het vergeten van aangiftes en het maken van grove fouten in de jaarrekening valt niet binnen de normale foutmarge. Omdat er een duidelijke wanprestatie (het niet nakomen van contractuele afspraken) was, werd de boekhouder aansprakelijk gehouden voor de schade die de ondernemer had geleden. De ondernemer kon daardoor een deel van de opgelegde boetes en kosten verhalen op de boekhouder.

Wanneer is een adviseur of boekhouder aansprakelijk?

De uitspraak laat zien dat aansprakelijkheid van een boekhouder niet vanzelfsprekend is, maar wel degelijk kan worden aangenomen als er sprake is van een duidelijke schending van de zorgplicht. De belangrijkste voorwaarden zijn:

• Er moet een fout of tekortkoming zijn gemaakt (bijvoorbeeld een gemiste aangifte of verkeerde berekening).
• Er moet schade zijn geleden als gevolg van die fout.
• Er moet een direct verband bestaan tussen de fout en de schade.

Bovendien moet de fout zodanig zijn dat een redelijk handelend boekhouder deze niet had mogen maken. Kleine vergissingen zonder gevolgen zullen meestal niet leiden tot aansprakelijkheid. Maar structurele fouten, grove nalatigheid of herhaalde vergissingen kunnen wel degelijk juridisch worden aangerekend.

Wat betekent dit voor u?

Als ondernemer of particulier vertrouwt u vaak volledig op de kennis en kunde van uw boekhouder, accountant of financieel adviseur. U gaat ervan uit dat de cijfers kloppen en dat fiscale verplichtingen worden nagekomen. Wanneer dat vertrouwen wordt beschaamd, kan dat niet alleen geld kosten, maar ook zorgen en stress opleveren.

Het is daarom belangrijk te weten dat u in veel gevallen niet zelf hoeft op te draaien voor alle schade. Als uw boekhouder een fout heeft gemaakt die aantoonbaar leidt tot verlies of boetes, kunt u hem aansprakelijk stellen. De juridische toets draait om de vraag of de boekhouder heeft gehandeld zoals van een zorgvuldig vakgenoot verwacht mag worden. Bij ernstige fouten is dat vaak niet het geval.

Wat kunt u doen bij een fout van uw adviseur?

Wanneer u vermoedt dat uw boekhouder, accountant of adviseur een fout heeft gemaakt, is het verstandig om direct stappen te zetten. Verzamel zoveel mogelijk bewijs, zoals e-mails, opdrachtbevestigingen en correspondentie met de Belastingdienst. Documenteer de gemaakte fouten en de gevolgen daarvan, bijvoorbeeld opgelegde boetes of gemiste fiscale voordelen.

Daarna kunt u de boekhouder schriftelijk aansprakelijk stellen. Vaak volgt er discussie: de boekhouder zal zich mogelijk verdedigen door te zeggen dat u zelf ook verantwoordelijk bent voor bepaalde informatie. Juist daarom is het belangrijk een gespecialiseerde advocaat in te schakelen die ervaring heeft met dit soort zaken. Die kan beoordelen of er sprake is van wanprestatie of een schending van de zorgplicht, en de schadeclaim juridisch onderbouwen.

Vergelijkbare voorbeelden uit de praktijk

Dit probleem speelt niet alleen bij boekhouders. Ook andere financiële en juridische dienstverleners kunnen aansprakelijk zijn voor fouten.

• Een accountant die een jaarrekening goedkeurt terwijl er grote fouten in zitten, kan worden aangesproken voor de schade van aandeelhouders.
• Een makelaar die verzuimt te melden dat er sprake is van verborgen gebreken in een woning, kan aansprakelijk zijn voor de kosten die de koper moet maken.
• Een notaris die een fout maakt in een testament of bij een overdracht van onroerend goed, kan grote financiële gevolgen veroorzaken voor zijn cliënt.

Deze voorbeelden laten zien dat het principe hetzelfde blijft: wanneer een dienstverlener zijn zorgplicht schendt en daardoor schade ontstaat, kan hij daarvoor aansprakelijk worden gehouden. Of het nu gaat om een makelaar, accountant, notaris of boekhouder – de juridische basis blijft gelijk.

Waarom gespecialiseerde juridische hulp belangrijk is

Conflicten over de aansprakelijkheid van een boekhouder of andere adviseur zijn vaak complex. Het gaat niet alleen om de vraag of er een fout is gemaakt, maar ook om de omvang van de schade en het oorzakelijk verband. Dienstverleners zullen zich vaak verdedigen door te stellen dat de schade ook zonder hun fout zou zijn ontstaan, of dat de cliënt zelf informatie heeft achtergehouden.

Een gespecialiseerde advocaat weet hoe rechters naar dit soort zaken kijken en kan uw positie versterken. Bovendien kan een advocaat namens u onderhandelen met de tegenpartij of, als dat nodig is, een procedure starten om uw schade te verhalen.

Conclusie

De besproken uitspraak maakt duidelijk dat fouten van boekhouders niet zonder gevolgen blijven. Wanneer een boekhouder zijn zorgplicht schendt en daardoor financiële schade veroorzaakt, kan hij juridisch aansprakelijk worden gehouden. Voor ondernemers en particulieren die schade lijden, is het belangrijk om dit te weten. U hoeft niet automatisch zelf op te draaien voor de gevolgen van een slordige administratie of een vergeten aangifte.

Bij Zorgplicht Advocaten zijn wij gespecialiseerd in zaken over de aansprakelijkheid van een boekhouder, accountant, makelaar, financieel adviseur of notaris. Wij helpen uitsluitend cliënten die al in een conflict zijn beland en schade hebben geleden door fouten van hun dienstverlener.

Heeft u schade geleden door een fout van uw boekhouder of adviseur? Neem contact met ons op. Wij beoordelen uw zaak zorgvuldig en helpen u om uw schade te verhalen.