Notaris, accountant of adviseur onder vuur? Wat zegt tuchtrechtspraak over uw aansprakelijkheid

Bent u schade opgelopen door een fout van uw makelaar, accountant, notaris, boekhouder of financieel adviseur? U staat niet alleen. In diverse recente uitspraken blijkt dat beroepsbeoefenaars soms tekortschieten in hun zorgplicht (de wettelijke en beroepsrechtelijke verplichting om zorgvuldig te handelen). In het tuchtrechtspraak-domein wordt toegezien op naleving van gedragsregels binnen de beroepsgroep. In combinatie met civiele procedures kan dit voor u van doorslaggevend belang zijn. In deze blog behandelen we een recente uitspraak in tuchtrechtelijke context én de wijze waarop u uw rechten kunt benutten.

Dit soort fouten kunnen grote financiële gevolgen hebben. In deze blog leest u wat uw rechten zijn als u hiermee te maken krijgt.

Wat ging er mis in de zaak?

In de door ons geanalyseerde zaak – die zich afspeelt binnen het notariaat – had een notaris nagelaten om zorgvuldig onderzoek te doen naar de juridische status van een perceel dat werd overgedragen. De notaris informeerde de koper onvoldoende over een recht van erfpacht dat al bestond, waardoor de koper meende volledig eigendom te verkrijgen, terwijl hij juridisch gezien slechts een beperkt recht had. Dit leidde tot een conflict en een klacht bij de Kamer voor het Notariaat (het tuchtcollege voor notarissen).

De klacht betrof een schending van de zorgplicht, waarbij de klager stelde dat de notaris had mogen en moeten verifiëren of er sprake was van bekende beperkingen, zodat de koper niet voor verrassingen zou komen te staan. De kernvraag werd: mocht van de notaris worden verwacht dat hij meer onderzoek deed of beter waarschuwde?

Deze casus illustreert hoe professionals – makelaars, accountants, fiscalisten en notarissen – een hoge standaard van zorg moeten hanteren. Fouten in de uitvoering van die zorgplicht kunnen leiden tot tuchtrechtelijke sancties. En hoewel tuchtrechtspraak op zich geen schadevergoeding kent, kan een tuchtuitspraak fungeren als krachtig bewijs in een civiele procedure.

Wat oordeelde de tuchtrechter?

De Kamer voor het Notariaat overwoog dat de notaris tekort was geschoten in zijn zorgplicht: hij had onvoldoende onderzoek gedaan naar rechten en beperkingen op het perceel en had onvoldoende geïnformeerd. Hij handelde in strijd met de professionele norm die van een notaris mag worden verwacht. De klacht werd gedeeltelijk gegrond verklaard en de notaris kreeg een reprimande (waarschuwing).

De rechter nam daarentegen wel in aanmerking dat notarissen binnen zekere grenzen een beoordelingsmarge hebben. Niet elke twijfel of onvolledigheid leidt tot tuchtrechtelijke aansprakelijkheid. De notaris mocht in sommige gevallen vertrouwen op informatie van partijen, tenzij er concrete signalen waren dat iets niet in de haak was. In dit geval waren er zulke signalen, en had extra navraag of onderzoek redelijkerwijs van hem mogen worden verwacht.

Wanneer is een adviseur tuchtrechtelijk of civiel aansprakelijk?

Tuchtrechtspraak — controle binnen de beroepsgroep

Tuchtrechtspraak ziet toe op de naleving van gedrags- en beroepsregels. Werknemers of ondernemers die behoren tot een gereguleerde beroepsgroep (zoals notarissen, accountants, makelaars) kunnen worden aangesproken op schending van regels die voortvloeien uit hun beroep. Wanneer sprake is van handelen in strijd met integriteit, zorgvuldigheid, deskundigheid of informatieplicht kan de tuchtrechter een maatregel opleggen.

• Tuchtprocedures leveren geen schadevergoeding op.
• Ze dienen om vertrouwen in het beroep te waarborgen.

Civiele aansprakelijkheid — schadeverhaal via de rechter

Naast of na een tuchtprocedure kunt u de professional civiel aansprakelijk stellen op basis van:

• Wanprestatie
• Onrechtmatige daad
• Schending van de zorgplicht

De civiele rechter kijkt naar de fout, de schade, en het causaal verband. Ook kan hij rekening houden met eigen schuld of overmacht.

Belangrijke verhouding tussen tuchtrecht en civiel recht:

• Tuchtrechtelijke uitspraken zijn niet bindend voor de civiele rechter.
• Maar ze kunnen wél als bewijs dienen in uw voordeel.
• Kosten van tuchtprocedures worden meestal niet als schade vergoed.

Wat betekent deze uitspraak voor u?

• Hoge norm van zorg: signalen mogen niet genegeerd worden.
• Verantwoordingsplicht: u hebt recht op duidelijke communicatie en uitleg.
• Bewijs van verwijtbaarheid: een tuchtuitspraak helpt uw civiele claim onderbouwen.
• Geen automatische koppeling tussen tucht en civiel recht: elke zaak wordt apart gewogen.
• Snelle actie vereist: termijnen zijn streng, dus wacht niet te lang.

Wat kunt u doen als u schade hebt door een fout van uw adviseur?

• Bewijs verzamelen: zorg voor documentatie (overeenkomsten, e-mails, akten, rapportages).
• Bepaal het moment van de fout: was het bij advisering, uitvoering of controle?
• Juridisch advies: schakel een advocaat in die gespecialiseerd is in beroepsaansprakelijkheid.
• Dien een tuchtklacht in: als uw adviseur onder een beroepsgroep valt met tuchtrecht.
• Start civiele procedure: stel de adviseur aansprakelijk voor de geleden schade.
• Combineer waar nodig: een tuchtklacht én civiel proces versterken vaak elkaar.

Praktijkvoorbeelden in andere sectoren

• Accountant/boekhouder: bij foute aangiftes of nalatigheid kunnen boetes worden verhaald.
• Makelaar: bij onjuiste taxatie of verzwegen gebreken is zowel tuchtklacht als schadeclaim mogelijk.
• Financieel adviseur: bij misleidend advies of nalatige informatieverstrekking is schadevergoeding mogelijk.
• Notaris: fouten in testamenten of akten kunnen leiden tot tuchtmaatregelen én schadeplicht.

Afsluiting

Een fout van uw notaris, accountant, makelaar of financieel adviseur kan verstrekkende gevolgen hebben. Via de tuchtrechtspraak kan worden vastgesteld dat de beroepsbeoefenaar de gedragsregels heeft geschonden. Dat is belangrijk, want een tuchtuitspraak kan uw civiele procedure ondersteunen. Let wel: tuchtrechtspraak garandeert geen schadevergoeding — daarvoor moet u civielrechtelijk optreden.

Zorgplicht Advocaten is gespecialiseerd in procedures tegen dienstverleners zoals notarissen, accountants, boekhouders, makelaars en financieel adviseurs. Wij begeleiden u bij zowel tuchtklachten als civiele vorderingen en helpen u uw schade maximaal te verhalen.

Heeft u schade geleden door een fout van uw financieel adviseur, accountant of notaris? Neem contact met ons op. Wij beoordelen uw zaak en helpen u bij het verhalen van uw schade.