In een sector waar financiële dienstverleners steeds zwaardere wet- en regelgeving moeten naleven, komt de zorgplicht steeds vaker in het geding. Accountants vervullen een cruciale rol als poortwachter tegen witwassen en fraude. Maar door personeelstekorten, complexe regelgeving en administratieve overbelasting wordt deze taak steeds vaker uitgesteld of zelfs genegeerd. Voor ondernemers kan dit grote gevolgen hebben. In deze blog bespreken we waarom schending van de zorgplicht in het kader van de Wwft tot serieuze schade kan leiden – en wat u kunt doen als uw accountant hierin tekortschiet.
Wat is de zorgplicht van een accountant bij Wwft-controles?
De Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) verplicht accountants om cliënten zorgvuldig te screenen (Know Your Customer – KYC), ongebruikelijke transacties te melden, en risico’s op witwassen of fraude te beheersen. Dit is niet vrijblijvend: het betreft een wettelijke zorgplicht. Schending van deze plicht kan leiden tot toezichtmaatregelen, boetes, én civiele aansprakelijkheid.
De zorgplicht houdt in dat de accountant professioneel, zorgvuldig en risicogestuurd moet handelen. Een ondernemer moet erop kunnen vertrouwen dat zijn accountant voldoet aan deze wettelijke taken. Als dat niet gebeurt – bijvoorbeeld omdat de accountant bewust risicovolle cliënten weigert zonder inhoudelijke beoordeling – dan kan er sprake zijn van een onzorgvuldige dienstverlening.
Wanneer schendt een accountant zijn zorgplicht?
Volgens de recente sectoranalyse van Visionplanner-directeur Joris Joppe wordt de poortwachtersfunctie steeds vaker verwaarloosd. Accountants kiezen ervoor om bepaalde cliënten met een hoog risicoprofiel bij voorbaat te weigeren. Niet omdat zij werkelijk fraude verwachten, maar omdat de administratieve lasten te hoog zijn. Zo wordt de nadruk verlegd van risicobeheersing naar risicomijding.
Dit is juridisch problematisch. Het uitgangspunt van de Wwft is dat iedere cliënt op basis van objectieve risicoanalyse wordt beoordeeld. Een standaardafwijzing zonder onderzoek, puur vanwege tijdsdruk of kosten, kan worden gezien als schending van de zorgplicht. Zeker als de ondernemer hierdoor benadeeld wordt – bijvoorbeeld doordat zijn administratie niet op tijd wordt geaccepteerd, financiering vertraging oploopt, of hij onterecht wordt gemarkeerd als risicovol.
De juridische gevolgen van een zorgplichtschending
Als een accountant zijn zorgplicht niet nakomt, kan dit onder omstandigheden leiden tot civiele aansprakelijkheid. De ondernemer kan dan schadevergoeding vorderen wegens een beroepsfout of onrechtmatige daad. Er moet dan sprake zijn van:
- een fout die een redelijk handelend accountant niet zou maken,
- schade aan de kant van de cliënt, en
- een oorzakelijk verband tussen de fout en de schade.
Voorbeelden van dergelijke fouten zijn het achterwege laten van verplichte Wwft-controles, het niet tijdig melden van ongebruikelijke transacties, of het zonder inhoudelijke toetsing weigeren van een cliënt. Vooral bij internationale of complexe dossiers ligt het risico op fouten hoog – en kan de schade voor ondernemers aanzienlijk zijn.
Innovaties zijn geen vrijbrief voor gemakzucht
De sector werkt aan structurele oplossingen, zoals digitale machtigingen en federatieve data-uitwisseling. Via initiatieven als Trusted Information Partners (TIP) worden pilots uitgevoerd waarbij accountants betrouwbare data ontvangen van de Belastingdienst of Kamer van Koophandel, inclusief een digitale audit trail. Dit kan de administratieve druk verlichten.
Maar ook hier geldt: wie deze innovaties toepast, moet dat doen binnen de wettelijke en professionele kaders. Technologie mag geen excuus worden om stappen over te slaan. De accountant blijft verantwoordelijk voor correcte toepassing van de Wwft en moet zorgen dat de klant hierover goed wordt geïnformeerd. Anders kan het alsnog leiden tot juridische aansprakelijkheid.
Wat kunt u doen bij schade door schending van de zorgplicht?
Bent u ondernemer en heeft u schade geleden doordat uw accountant u onterecht heeft geweigerd, niet heeft gescreend of uw gegevens foutief heeft behandeld onder de Wwft? Dan is het belangrijk om tijdig actie te ondernemen. U kunt uw accountant aanspreken op grond van contractuele wanprestatie of onrechtmatige daad. In veel gevallen is ook een klacht bij de tuchtrechter mogelijk, bijvoorbeeld via de Accountantskamer.
Een gespecialiseerde advocaat kan u helpen om uw rechten te onderbouwen, schade te bewijzen en de juiste route te kiezen. Of het nu gaat om het herstellen van reputatieschade, het terugvorderen van kosten of het afdwingen van een correcte behandeling – juridische bijstand maakt het verschil.
Zorgplicht Advocaten staat voor u klaar
Zorgplicht Advocaten is gespecialiseerd in zaken waarin financiële dienstverleners – zoals accountants of boekhouders – hun zorgplicht hebben geschonden. Heeft u schade geleden door fouten in de Wwft-screening, onjuiste afwijzing of gebrekkige risicobeoordeling? Neem dan vandaag nog contact met ons op. Wij helpen u bij het beoordelen van uw zaak, het verhalen van uw schade en het herstellen van uw positie. Zorgplicht Advocaten – uw partner bij schade door schending van de zorgplicht.
Wij staan voor u klaar
- Tegen (financiële) dienstverleners
- 20+ jaar ervaring
- Eerlijk en transparant
