Een weduwe erft de helft van de aandelen in een bedrijf dat handelt in relatiegeschenken. Zij wenst deze niet te verkopen, omdat zij de geboden prijs te laag vindt. Ook nadat de rechtbank drie deskundigen benoemt om de waarde van de aandelen te bepalen, lukt het opnieuw niet om de waarde te bepalen. Daaraan ligt ten grondslag dat de Rabobank als grote klant dreigt op te stappen. Het dreigende verlies van de bijbehorende omzet dient, zo stellen de deskundigen, te leiden tot acties van de leiding van de onderneming, waarbij verschillende scenario’s denkbaar zijn.
Doordat de deskundigen er niet uit komen, krijgt een accountant van Accon in 2008 de opdracht om de activa en passiva van de relatiegeschenkenonderneming te waarderen. Zij dient aan de hand daarvan het eigen vermogen te bepalen. De accountant waardeert het eigen vermogen op ruim drie ton. Als de weduwe haar aandelen opnieuw te koop aanbiedt, wordt de waarde op basis van het onderzoeksrapport van de accountant bepaald op € 158.074,-. De andere aandeelhouder is bereid om de aandelen voor deze prijs te kopen en accepteert het aanbod. De weduwe probeert de levering van de aandelen nog tegen te houden met een kort geding, maar dat is tevergeefs.
Vrouw stelt accountant aansprakelijk wegens schending zorgplicht
De vrouw stelt de accountant vervolgens aansprakelijk. Zij haalt haar gelijk bij het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden: de accountant van Accon heeft zijn zorgplicht geschonden. Het hof stelt dat de accountant niet uitdrukkelijk in het waarderingsrapport heeft vermeldt dat de waarden op geen enkele manier gebruikt mochten worden voor de waardering van de aandelen. Accon is aansprakelijk voor de schade die voortkomt uit de aandelenverkoop – als die tot schade heeft geleid.
Hoge Raad geeft uitleg over zorgplicht accountant jegens derden
De accountant gaat tegen dit arrest (uitspraak in hoger beroep) in cassatie. De advocaat-generaal gaat daarbij uitgebreid in op de zorgplicht van accountants. Zij stelt: “Een beroepsbeoefenaar dient op grond van art. 7:401 BW jegens zijn wederpartij de zorg van een goed opdrachtnemer in acht te nemen. In de rechtspraak wordt deze norm aldus ingevuld dat het gaat om ‘de zorgvuldigheid die van een redelijk bekwaam en redelijk handelend beroepsbeoefenaar mag worden verwacht.”
Dat is weinig nieuws, maar de advocaat-generaal wijdt ook uitgebreid uit naar de zorgplicht van accountants ten aanzien van aandeelhouders en overige stakeholders. Zij stelt: “Onder omstandigheden kan schending van de in acht te nemen zorg tevens een onrechtmatige daad jegens een derde opleveren. Of dit het geval is, is onder meer afhankelijk van de hoedanigheid van de betrokken partijen, de aard en de strekking van de desbetreffende overeenkomst, de wijze waarop de belangen van de derde bij de overeenkomst zijn betrokken en de aard en omvang van het nadeel dat voor de derde dreigt”.
Derden moeten kunnen vertrouwen op de jaarrekening-controle
Voor de aansprakelijkheid van een accountant tegenover een derde zijn er meerdere zaken van belang. Allereerst is het van belang of er sprake is van de uitoefening van een wettelijke taak, zoals de jaarrekening-controle. In dat geval is sinds het arrest Vie d’Or II bepaald dat de accountant ook een zorgplicht heeft jegens derden. Dit aangezien zij hun gedrag moeten kunnen afstemmen op de informatie van een controlerend accountant. Ten tweede moeten zij er bij het nemen van belangrijke (financiële) beslissingen op moeten kunnen vertrouwen dat het gepresenteerde beeld niet misleidend is.
Aansprakelijkheid bij het uitvoeren van niet-wettelijke taken
Bij de uitvoering van niet-wettelijke taken geldt daarentegen in beginsel louter een zorgplicht van de accountant tegenover de opdrachtgever. Onder omstandigheden kan echter ook bij de uitoefening van niet-wettelijke taken sprake zijn van een zorgplicht jegens derden. Dat kan met name aan de orde zijn, indien de accountant behoorde te weten dat zijn rapport in handen van een derde zou komen. De derde dient dan (zeer) waarschijnlijk op de rapportage te gaan vertrouwen bij het nemen van een beslissing over een bepaalde transactie.
Daar was in dit geval sprake. De accountant heeft daarbij geen enkele waarborgen getroffen om te voorkomen dat zijn rapport zou worden gebruikt ten behoeve van de waardebepaling van de aandelen. De algemene voorbehouden die zijn gemaakt door de accountant, maakt volgens het Gerechtshof op geen enkele wijze duidelijk voor welke doeleinden het rapport wel en niet is bestemd. Ook de Hoge Raad laat het arrest van het Gerechtshof in stand. De accountant is dus aansprakelijk en moet schadevergoeding betalen.
Hier kunt u de gehele uitspraak van de rechtbank lezen en hier de gehele uitspraak van het Gerechtshof.
Zorgplicht Advocaten
Heeft u een geschil met uw accountant over de vraag of hij/zij de benodigde vakbekwaamheid, zorgvuldigheid en deskundigheid in acht heeft genomen bij de uitvoering van zijn/haar werkzaamheden? Heeft uw accountant uw opdrachten niet naar behoren uitgevoerd? En heeft u als gevolg daarvan schade geleden? Neem dan contact op met een van de gespecialiseerde advocaten van Zorgplicht Advocaten.
Zie ook vergelijkbare uitspraken:
Wij staan voor u klaar
- Tegen (financiële) dienstverleners
- 10+ jaar ervaring
- Eerlijk en transparant
