Notaris had geen toestemming concepten naar alle partijen te sturen

Erflaatster is op 7 april 2017 overleden. Klaagsters zijn de kinderen van erflaatster. Erflaatster heeft op 18 december 2014 een testament bij de notaris opgesteld waarin zij haar nalatenschap heeft geregeld.

Tot erfgenamen zijn benoemd haar kinderen C, D (beiden klagers), E en F, ieder voor één/vierde gedeelte van de nalatenschap. C is benoemd tot executeur. Alle erfgenamen hebben de nalatenschap beneficiair aanvaard.

Op 26 juni 2017 heeft klaagster C met haar echtgenoot een gesprek gehad op het notariskantoor met een kandidaat-notaris. C heeft het notariskantoor verzocht om haar behulpzaam te zijn bij de afwikkeling van de nalatenschap. Klagers hebben de notaris volmacht gegeven om hen te vertegenwoordigen bij de afwikkeling van de nalatenschap. E en F hebben P gevolmachtigd om hun belangen bij de afwikkeling van de nalatenschap te behartigen. Klagers hebben de notaris op 17 augustus 2018 gevraagd de werkzaamheden te staken.

De klacht bestaat uit meerdere klachtonderdelen:

• de notaris heeft zonder toestemming van klagers F aangeschreven met de expliciete vraag of hij een beroep wil doen op zijn legitieme portie. Hier had de notaris echter geen opdracht voor gekregen. Door actief de andere erfgenamen te benaderen heeft de notaris klagers benadeeld in hun rechtspositie. Gezien de hoedanigheid van partijnotaris had de notaris niet de bevoegdheid de andere erfgenamen te wijzen op hun rechtspositie;
• de notaris heeft zijn informatieplicht geschonden door klagers niet te informeren over de vraag of het waarde drukkende effect van het voorgehouden recht van gebruik en bewoning door erflaatster bij verkoop van de woning als schenking in de zin van artikel 4:67 van het Burgerlijk Wetboek heeft te gelden. In de eerste boedelbeschrijving heeft de notaris aangegeven dat het bedrag van € 180.900,- geldt als een schenking. Dat standpunt is later genuanceerd door hierop een bedrag van € 42.210,- in mindering te brengen. Nergens blijkt waarop die nuancering is gebaseerd;
• de notaris heeft zijn informatieplicht geschonden door klagers niet te informeren naar aanleiding van de vraag of de bewoner van de (tot de nalatenschap van erflaatster behorende) woning al dan niet huurbescherming toekwam. De notaris heeft klagers ook niet doorverwezen naar iemand die daarin gespecialiseerd is. Ten onrechte is de notaris steeds meegegaan in het standpunt van F en E dat er rekening gehouden diende te worden met huurbescherming van de bewoner;
• de notaris heeft zijn informatieplicht geschonden door klagers niet te informeren over hun rechtspositie terzake het standpunt van F en E dat erflaatster paulianeus gehandeld zou hebben. Tot op heden is niet duidelijk welke rechtshandeling van erflaatster paulianeus zou zijn geweest. De notaris heeft gemakshalve het standpunt van P overgenomen en aangenomen dat C aansprakelijk is voor het tekort in de nalatenschap en uit eigen middelen dit tekort dient te compenseren;
• de notaris heeft zijn geheimhoudingsplicht geschonden. Ondanks herhaald verzoek heeft de notaris inhoudelijke mededelingen gedaan aan P. Klagers mochten erop vertrouwen dat de notaris als partijnotaris een vertrouwensrelatie had met klagers;
• de notaris heeft zonder instemming een concept verdelingsakte ter goedkeuring aan F en E voorgelegd. Ook is er in het concept aan alle eisen van F en E tegemoet gekomen (woning wordt gewaardeerd op € 115.000,- en er wordt van uit gegaan dat erflaatster paulianeus heeft gehandeld. Ook wordt het bedrag van € 180.900,- geheel als gift opgenomen);
• de notaris heeft de nalatenschap niet adequaat afgehandeld;
• klagers zijn ontevreden over de wijze van factureren. Bij de declaraties van 31 juli 2017, 13 juli 2018 en 22 augustus 2018 waren geen specificaties toegevoegd. De notaris heeft druk uitgeoefend om tot betaling van de declaratie van 13 juli 2018 en 22 augustus 2018 over te gaan, terwijl er onvrede was over de dienstverlening. Verder heeft de notaris werkzaamheden verricht, welke werkzaamheden niet specifiek in het belang van C en D waren.

Verweer van de notaris

De berekening is niet aan P gezonden. De berekening van 11 augustus 2017 is opgesteld na een bespreking met P. Om klagers te informeren over de omvang van de nalatenschap en de eisen die P stelde, is de mogelijke berekening van de legitieme portie opgenomen. F en E wilde gecompenseerd worden voor de overdacht van de woning aan C. C wilde een procedure voorkomen, waadoor is gekeken of er buitengerechtelijk een oplossing viel te vinden.

De vermindering van € 42.210,- is gebaseerd op de duur van het recht van gebruik en bewoning en de tabellen van de Successiewet. Dit is uitgebreid met C besproken en akkoord bevonden.

Het ging om het voorkomen van een rechtsgang betreffende onder meer het vermeende paulianeus handelen van erflaatster. Overigens biedt het feitencomplex voldoende aanleiding om aan te nemen dat een beroep op pauliana niet kansloos zou zijn geweest. Erflaatster wist ten tijde van de overdracht van de woning overigens ook dat de andere kinderen benadeeld zouden kunnen worden.

In het e-mailbericht werden alleen de reeds bekende feiten en standpunten herhaald. Schending van de geheimhouding was daarom niet aan de orde.

De beoordeling van de klacht

Een notaris is gedurende de uitoefening van zijn beroep aan tuchtrechtspraak onderworpen. Daarbij dient de notaris zich als een professioneel notaris te gedragen.

Klachtonderdeel 1 is ongegrond. Nu door klagers onvoldoende is weersproken dat er over de legitieme voorafgaand mondeling contact is geweest, kon de notaris F schriftelijk om een bevestiging hiervan vragen.

Klachtonderdelen 2, 3 en 4 zijn eveneens ongegrond. De notaris had de opdracht om de belangen te behartigen van klagers. De notaris heeft daarin gezocht naar het voor klagers beste onderhandelingsresultaat. Het is niet aannemelijk dat klagers bij de voortgang van de onderhandelingen door de notaris onvoldoende betrokken zijn.

Klachtonderdeel 5 is ongegrond. Onweersproken is gebleven dat het hier gaat om uitwisseling van bekende gegevens. Klachtonderdeel 6 is gegrond. Vast is komen te staan dat de notaris alle concepten tegelijk naar alle partijen heeft gestuurd. Daar had de notaris geen toestemming voor van klagers.

Klachtonderdeel 7 is ongegrond, nu klagers niet voldoende concreet hebben gemaakt wat het verwijt omvat. Klachtonderdeel 8 is ongegrond. De notaris heeft op verzoek alsnog alle specificaties toegezonden.

Maatregel

Alleen klachtonderdeel 6 slaagt. Echter, het is niet dermate laakbaar. Daarom wordt geen maatregel opgelegd.

Klik hier voor de volledige uitspraak.

Zorgplicht advocaten

Heeft u een vraag over de rol van uw of een andere notaris, neem dan vrijblijvend contact met ons op.