Notaris schendt geheimhoudingsplicht

In een recente tuchtrechtelijke zaak staat de geheimhoudingsplicht van een notaris centraal, samen met de delicate vraag hoe deze plicht zich verhoudt tot het communiceren van de laatste wensen van een overledene aan erfgenamen.

Uiterste wilsbeschikking

Vader had vier kinderen: klager, [B], [C] en [D]. Op 18 maart 1991 stelde vader zijn testament op, waarin zijn vrouw, mevrouw [X], het vruchtgebruik over zijn gehele nalatenschap zou verkrijgen. Verder heeft vader zijn afstammelingen tot zijn erfgenamen benoemd.

Op 28 april 2022 sprak vader met een kandidaat-notaris over zijn wens om een nieuw testament op te maken. De kandidaat-notaris beloofde hem kort daarna een concepttestament te sturen. Echter, op 1 mei 2022 overleed vader onverwacht. [D] was al eerder overleden.

Op 2 mei 2022 verzocht een van de erfgenamen, [B], de kandidaat-notaris om een verklaring af te geven over wat vader tijdens het gesprek van 28 april 2022 had gezegd over zijn laatste wil.

Op 19 mei 2022 stuurde de kandidaat-notaris een brief naar alle erfgenamen, waarin ze hen informeerde over het testament uit 1991, de omvang van de nalatenschap en de recente gesprekken met vader. Ze deelde mee dat vader had uitgesproken dat hij de kinderen van [D] gelijk wilde behandelen aan zijn eigen kinderen. Ook wenste hij dat het erfdeel van klager naar diens drie kinderen zou gaan. Verder gaf vader aan dat hij niet langer wenste dat zijn nalatenschap naar zijn vrouw zou gaan, gezien de mogelijkheid van haar opname in een zorginstelling. Hoewel deze laatste wensen niet waren geformaliseerd in een testament, deelde de kandidaat-notaris ze met de erfgenamen, waarbij ze aangaf dat het aan hen was om te beslissen of ze deze laatste wil wilden volgen.

Klager diende vervolgens een klacht in, waarin hij beweerde dat de kandidaat-notaris haar geheimhoudingsplicht had geschonden door vaders laatste wensen te delen met de erfgenamen.

Juridisch kader

Notarissen, toegevoegd notarissen en kandidaat-notarissen vallen onder het tuchtrecht volgens artikel 93 lid 1 van de Wet op het notarisambt (Wna). De tuchtrechter beoordeelt of hun handelen of nalaten in overeenstemming is met de bepalingen van de Wna en andere relevante voorschriften. Daarnaast wordt getoetst of zij voldoende zorg hebben betracht ten opzichte van de betrokken (rechts)personen en of zij hebben gehandeld zoals van een zorgvuldige beroepsbeoefenaar mag worden verwacht. Deze toetsnorm wordt onder meer ingevuld door artikel 17 van de Wna, waarin staat dat een (kandidaat)notaris zijn ambt onafhankelijk moet uitoefenen en de belangen van alle partijen bij de rechtshandeling op een onpartijdige en zorgvuldige manier moet behartigen. Artikel 22 lid 1 van de Wna verplicht een (kandidaat)notaris daarnaast om geheimhouding te betrachten ten aanzien van alle informatie waarover hij uit hoofde van zijn beroepsuitoefening kennis heeft genomen, tenzij de wet anders bepaalt.

Standpunten van de partijen

Klager heeft aangevoerd dat de kandidaat-notaris, zonder zijn uitdrukkelijke verzoek, de laatste wensen van zijn vader aan alle erfgenamen heeft gecommuniceerd, wat volgens hem in strijd is met de geheimhoudingsplicht van de notaris zoals vastgelegd in de Wet op het notarisambt (Wna), met name artikel 17 en artikel 22. Volgens klager heeft de kandidaat-notaris hiermee ongevraagd een vorm van druk uitgeoefend op de erfgenamen om de wensen van vader te volgen, nog voordat deze formeel waren vastgelegd in een testament. Hij betoogt dat dit ingaat tegen de onafhankelijkheid en onpartijdigheid die een notaris dient te betrachten, zoals vastgesteld in artikel 17 Wna.

De kandidaat-notaris verweert zich door te stellen dat zij juist in de geest van vader heeft gehandeld, gezien de omstandigheden van zijn plotselinge overlijden. Zij meent dat zij vader recht heeft gedaan door zijn laatste wensen kenbaar te maken aan de erfgenamen, hoewel deze wensen nog niet formeel waren vastgelegd in een testament. Ze benadrukt dat haar intentie was om transparant te zijn en dat zij enkel zakelijke mededelingen heeft gedaan over de wensen van vader, zonder in te gaan op zijn persoonlijke motieven.

Geheimhoudingsplicht

De tuchtrechter overweegt dat de geheimhoudingsplicht van een notaris absoluut is en zich uitstrekt tot alle vertrouwelijke informatie die hij in zijn beroepsuitoefening ontvangt, zoals vastgelegd in artikel 22 Wna. De kandidaat-notaris heeft vertrouwelijke informatie gedeeld met de erfgenamen zonder expliciete toestemming of een formeel testament. Hiermee heeft zij de geheimhoudingsplicht geschonden.

Desondanks houdt de tuchtrechter rekening met de omstandigheden van de zaak. Zo wordt erkend dat de kandidaat-notaris zorgvuldig heeft gehandeld en geprobeerd heeft recht te doen aan de wensen van vader, zonder zijn persoonlijke motieven te onthullen. Ook wordt gewaardeerd dat zij serieus heeft gereageerd op de klacht en heeft geprobeerd te bemiddelen tussen de erfgenamen. Gezien deze overwegingen en het ontbreken van eerdere tuchtrechtelijke overtredingen, wordt de maatregel beperkt tot een waarschuwing.

Klik hier voor de volledige uitspraak van de Kamer voor het notariaat.

Zorgplicht Advocaten

Heeft u een geschil met uw notaris over de vraag of hij/zij de benodigde vakbekwaamheid, zorgvuldigheid en deskundigheid in acht heeft genomen bij de uitvoering van zijn/haar werkzaamheden? Neem dan contact met ons op.