Schending buitencontractuele zorgplicht door boekhouder

Een ondernemer verkocht 85% van zijn aandelen aan twee kopers. De kopers dachten met een winstgevend bedrijf te maken te hebben, op basis van de cijfers die door het administratiekantoor van de verkoper waren geleverd.

Sprake van bedrog en misleiding

Na de overeenkomst kwamen de kopers erachter dat het bedrijf er veel slechter voor stond dan gedacht. In april volgde zelfs een faillissement. Er bleken diverse inkoopfacturen niet te zijn verwerkt in de cijfers van het bedrijf. De voormalige DGA van het bedrijf werd begin vorig jaar door de rechtbank veroordeeld tot betaling van de schade. De rechtbank concludeerde dat de man onrechtmatig had gehandeld door opzettelijk informatie te verzwijgen en onjuiste informatie te verstrekken aan de kopers, met het oogpunt zichzelf daarmee te bevoordelen. Daarbij was sprake van bedrog en misleiding, oordeelde de rechtbank.

Niet winstgevend, maar verlieslijdend

De kopers stappen opnieuw naar de rechter. Dit keer om het administratiekantoor van de verkoper verantwoordelijk te stellen. Het administratiekantoor had ten behoeve van de verkoop onder meer een rapport met tussentijdse cijfers opgesteld. Het rapport maakte onder meer melding van een omzet van € 1.379.012,00, een bedrijfsresultaat van € 134.098,00 en een eigen vermogen van € 181.381,00. Na de verkoop ontvingen de kopers echter de door het administratiekantoor opgestelde conceptjaarrekening 2020. Uit deze cijfers bleek dat de BV niet winstgevend was, zoals vóór de transactie uit de cijfers bleek, maar verlieslijdend.

Verantwoordelijkheid administratiekantoor verkoper

Bij de rechtbank leggen de kopers ten grondslag dat zij voorafgaand aan de koop van de aandelen foutief zijn geïnformeerd over de financiële stand van zaken van de verkochte BV. Er is een winstgevend bedrijf aan haar gepresenteerd, maar zij heeft een verlieslijdende onderneming gekocht. De kopers betogen dat ze zijn misleid door de verkoper en dat zij sterk vermoeden dat het administratiekantoor de verkoper hierbij heeft geholpen.

Volgens de kopers heeft het administratiekantoor haar zorgplicht en de toepasselijke beroepsnormen jegens hen als kopers geschonden. Hierdoor zijn tussentijdse cijfers opgesteld die onvolledig en onjuist waren en een totaal ander beeld gaven dan de werkelijkheid. Als de kopers bekend zouden zijn geweest met de daadwerkelijke financiële situatie van het bedrijf, zouden zij nooit tot aankoop zijn overgegaan.

Buitencontractuele zorgplicht

De vraag hierbij is of het administratiekantoor jegens de kopers van de aandelen een zorgplicht heeft geschonden. Bij beroepsaansprakelijkheid staat centraal de norm dat een beroepsbeoefenaar ten opzichte van haar cliënt de zorgvuldigheid in acht moet nemen die van een redelijk bekwaam en redelijk handelend vakgenoot mag worden verwacht. Het administratiekantoor en de kopers zijn echter geen contractspartijen van elkaar. Er rust dus geen contractuele zorgplicht op het administratiekantoor ten opzichte van de kopers. Hooguit zou sprake kunnen zijn van een buitencontractuele zorgplicht.

Arrest van de Hoge Raad: buitencontractuele zorgplicht

De kopers verwijzen in dit verband naar een arrest van de Hoge Raad (zie: ECLI:NL:HR:2021:149). In die zaak ging het om een vordering tot schadevergoeding op grond van aansprakelijkheid van een accountant wegens schending van een buitencontractuele zorgplicht. De Hoge Raad overwoog dat de vraag of een accountant bij de uitoefening van een niet-wettelijke taak jegens een derde heeft gehandeld zoals een redelijk bekwaam en redelijk handelend vakgenoot betaamt, moet worden beantwoord aan de hand van de omstandigheden van het geval.

Daarbij moet mede acht worden geslagen op de functie van de accountant in het maatschappelijk verkeer. Indien de accountant gezien het belang dat een derde aan zijn rapportage zal hechten, ermee rekening moet houden dat die derde zijn gedrag mede door de inhoud van die rapportage laat bepalen, kan het nalaten maatregelen te treffen om te voorkomen dat die derde aan die rapportage ten onrechte of onjuiste betekenis toekent, in strijd zijn met hetgeen volgens ongeschreven recht in het maatschappelijk verkeer betaamt.

Buitencontractuele zorgplicht van een accountant jegens die van een boekhouder

Het administratiekantoor voert hiertegen aan dat de kopers de op het administratiekantoor rustende zorgplicht ten onrechte op gelijke voet plaatsen met die van een accountant en er te gemakkelijk van uitgaan dat het administratiekantoor een met een accountant vergelijkbare positie inneemt.

Een accountant voert een wettelijk beschermde titel, die is voorbehouden aan hen die staan ingeschreven in het register van de Koninklijke Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA). De accountant moet er rekening mee houden dat derden op een jaarrekening (kunnen) vertrouwen. Voor een boekhouder geldt het voorgaande niet. Hij heeft weliswaar ook een zorgplicht, maar neemt een andere maatschappelijke positie in dan een accountant. De beroepsnormen van de NBA kunnen dan ook niet één op één van toepassing worden verklaard op de boekhouder. Er is dus geen aanknopingspunt om het administratiekantoor op één lijn te stellen met een accountant.

Onzorgvuldigheid van administratiekantoor

Toch komt de rechtbank tot het oordeel dat het administratiekantoor onzorgvuldig en daarmee onrechtmatig heeft gehandeld jegens de kopers. Hij heeft zijn buitencontractuele zorgplicht geschonden. Het administratiekantoor bekeek namelijk pas in de loop van februari 2021 de inkoopfacturen die de DGA kort voor de verkoop aan het kantoor had verstuurd. Deze handelwijze is onzorgvuldig oordeelt de rechtbank.

Causaal verband

De rechtbank oordeelt vervolgens dat er ook sprake is van een causaal verband tussen het onrechtmatig handelen van het administratiekantoor en de gestelde schade van de kopers. De kopers hebben voldoende onderbouwd dat zij bij verstrekking van de juiste financiële gegevens niet tot koop van de aandelen zouden zijn overgegaan. In dat geval zouden zij ook niet zijn geconfronteerd met het faillissement, ongeacht de oorzaak daarvan.

Hier kunt u het oordeel van de rechtbank Gelderland lezen. Over het bepalen van de (resterende) schade volgt later deze maand nog een tweede zitting. De rechtbank houdt iedere verdere beslissing aan.

Zorgplicht Advocaten

Heeft u als klant, stakeholder of derde een klacht of schade geleden als gevolg van een fout van een boekhouder of accountant, neem dan contact met ons op voor een vrijblijvend gesprek. De advocaten van Zorgplicht Advocaten hebben jarenlange ervaring met het adviseren over de zorgplicht van een accountant of boekhouder. Tevens hebben onze advocaten ervaring met het voeren van een klachtprocedure bij de Accountantskamer of het voeren van een procedure bij de civiele rechter.