Tegengestelde belangen tijdens familiegeschil over waardering aandeel

Twee erfgenamen kregen na het overlijden van hun vader onenigheid met twee ooms. Dit ging over de waardering van het aandeel van hun vader in de gezamenlijke vof. Een accountant voerde werkzaamheden uit voor zowel de vof als de eenmanszaken van de twee erfgenamen. Dit terwijl zij tegengestelde belangen hadden.

Financiële administratie

De vader participeerde samen met zijn twee broers in een vof. De accountant had de opdracht om de jaarrekening van de vof samen te stellen. Ook voerde hij de financiële administratie en verzorgde hij de periodieke aangiftes omzetbelasting. Ook verzorgde hij de aangiften IB van de vennoten en verleende hij op verzoek adviesdiensten. Op 6 november 2019 overleed de vader. De accountant verzorgde ook de financiële administraties voor de eenmanszaken en de aangifte IB voor de twee erfgenamen.

Tegengestelde belangen bij voortzetting vof

Tussen de erfgenamen en de ooms ontstond een geschil over de waarde van het aandeel van hun vader in de vof. Er ontstonden tegengestelde belangen. De accountant bleef aanvankelijk de accountant van zowel de erfgenamen als de ooms. Pas in een brief op 27 januari 2021 liet hij aan de erfgenamen weten dat hij in verband met het fundamentele beginsel van objectiviteit geen werkzaamheden meer voor hen of hun overleden vader zou verrichten.

Bedreiging van objectiviteit door tegengestelde belangen

De erfgenamen stapten naar de Accountantskamer. Allereerst verweten zij de accountant dat hij geen maatregelen had genomen om de bedreiging van zijn objectiviteit weg te nemen. Ten tweede dat hij de stukken waar ze om hadden gevraagd niet (tijdig) had afgegeven. Daarnaast dat hij zonder toestemming van de erfgenamen een onjuiste jaarrekening 2019 van de vof heeft samengesteld. Ook verweten zij hem dat hij zonder toestemming van de erfgenamen een onjuiste aangifte IB 2019 van vader heeft ingediend bij de Belastingdienst. Tot slot verweten ze hem dat hij zonder toestemming vertrouwelijke stukken van klanten aan derden heeft verstrekt.

Tegengestelde belangen

Allereerst stelt de Accountantskamer dat de accountant niet tijdig heeft onderkend dat de tegengestelde belangen van de erfgenamen en de ooms een (mogelijke) bedreiging van zijn objectiviteit vormden. Deze bedreiging ontstond al op het moment van overlijden van vader.

Conceptjaarrekening 2019

Daarnaast had de accountant niet kunnen volstaan met de toezending van de conceptjaarrekening 2019 aan de erfgenamen. Hij had aan de erfgenamen tekst en uitleg moeten geven over de waarderingsgrondslagen in de conceptjaarrekening 2019, omdat deze jaarrekening ook voor hen als erfgenamen van hun vader van belang is.

Indienen aangifte inkomstenbelasting

Ook diende de accountant zonder toestemming van de erfgenamen de aangifte IB van vader in bij de Belastingdienst en heeft hij zonder toestemming vertrouwelijke stukken van andere klanten van het accountantskantoor gedeeld met de advocaat van de ooms.

Maatregel van doorhaling

De Accountantskamer oordeelt dat de maatregel van tijdelijke doorhaling van de inschrijving van de accountant in de registers voor de duur van twee weken passend en geboden is. Daarbij is in aanmerking genomen dat de accountant heeft gehandeld in strijd met de fundamentele beginselen van objectiviteit, vakbekwaamheid en zorgvuldigheid en vertrouwelijkheid.

Daarnaast is allereerst meegewogen dat de accountant gedurende een lange periode niet heeft onderkend dat zijn objectiviteit (mogelijk) werd bedreigd door de tegengestelde belangen. Daarnaast is meegewogen dat hij zorgvuldig met de belangen van de betrokken partijen had moeten omgaan. Pas na één jaar en twee maanden heeft hij aanleiding gezien om een maatregel te treffen.

Ook is meegewogen dat de accountant op de zitting, behoudens ten aanzien van de vertrouwelijkheid, weinig inzicht in zijn eigen handelen heeft getoond.

Jurisprudentie van de Accountantskamer

Tot slot is daarbij betrokken dat het jurisprudentie van de Accountantskamer is dat een accountant met klanten met tegengestelde belangen zich bewust moet zijn van een dreigend belangenconflict. Ook dient hij in dat verband daarmee toereikende maatregelen te treffen om deze (mogelijke) bedreiging van zijn objectiviteit weg te nemen. Verwacht mag worden dat de accountant op de hoogte is van deze jurisprudentie.

Hier kunt u de volledige uitspraak van de Accountantskamer lezen.

Zorgplicht Advocaten

Heeft u als klant, stakeholder of derde een klacht of schade geleden als gevolg van een fout van een accountant, neem dan contact met ons op voor vrijblijvend gesprek. De advocaten van Zorgplicht Advocaten hebben jarenlange ervaring met het adviseren over de zorgplicht van een accountant of notaris. Tevens hebben onze advocaten ervaring met het voeren van een klachtprocedure bij de Accountantskamer of het voeren van een procedure bij de civiele rechter.