Accountant gebruikt eenzijdige informatie bij opstellen rapport

Betrokkene is ingeschreven als registeraccountant in de daartoe bestemde registers. Hij is werkzaam voor accountantskantoor1.

Klagers zijn aandeelhouder en/of (indirect) bestuurder (geweest) van bedrijven BV1 en/of BV2. BV1 is een financiële holding en houdt alle aandelen in BV2, eveneens een financiële holding. BV2 houdt alle aandelen in negen dochtervennootschappen. Via de dochtervennootschappen werden de activiteiten van BV2 uitgevoerd. Het betrof een onderhouds-/aannemingsbedrijf dat gespecialiseerd is in onderhoud en renovatie.

Bv1 heeft als koper van klager (X2) als verkoper alle aandelen verkregen in het geplaatste kapitaal van BV2 op 31 oktober 2008. De koopprijs bedroeg 14,25 miljoen. BV1 heeft hiervoor een lening van 9 miljoen aangetrokken bij BV2.

Accountantskantoor2 heeft jaarrekeningen voor BV1 en BV2 samengesteld, gecontroleerd en voorzien van een goedkeurende verklaring. Op enig moment worden BV1 en BV2 failliet verklaard. De dochtervennootschappen van BV2 zijn ook failliet verklaard.

De curator heeft een aantal onregelmatigheden geconstateerd in de administratie, geldleningen en zekerheden, dividenduitkeringen en/of aflossing op agio. De curator heeft klagers hiervan op de hoogte gebracht per brief en klagers hebben hierop gereageerd.

Kantoorgenoot van de curator heeft een notitie opgesteld. Daarin staat dat in de jaarrekeningen geen zodanig getrouw beeld geven van de vermogenspositie van BV1 en BV2 dat een verantwoord oordeel kan worden gevormd. Ook staat in de notitie dat accountantskantoor2 hier een verwijt kan worden gemaakt.

Betrokkene heeft in 2015 een offerte uitgebracht aan de curator. Daarin staat een omschrijving van de werkzaamheden en de omvang van de opdracht. De uitkomsten van het onderzoek zullen in een rapport worden gepresenteerd. De curator accepteert de offerte. Betrokkene gaat niet over op een schriftelijke opdrachtbevestiging.

Betrokkene heeft op enig moment enkele vragen geformuleerd. Op 18 maart 2016 heeft betrokkene een rapport uitgebracht. Daarin staat dat hij zijn werkzaamheden in overeenstemming met de Standaard 4400 heeft verricht. In het rapport staat onder andere dat X2 zowel koper als verkoper is geweest, dat ten tijden van het vaststellen van de jaarrekening in augustus 2011 de verslechtering al waarneembaar moet zijn geweest, dat geen niet uitkeerbare reserve is opgenomen en dat de kredietverstrekking wordt gepresenteerd als een kortlopende vordering. Ook blijkt uit de jaarrekeningen niet hoe de continuïteit van de vennootschap is gewaarborgd.

De curator heeft klagers gedagvaard wegens onrechtmatig handelen jegens BV1 en de gezamenlijke schuldeisers. Ook accountantskantoor2 is door de curator gedagvaard. Klagers hebben betrokkene verzocht het rapport in te trekken en de curator erop te wijzen dat hij het rapport niet mag gebruiken. Betrokkene heeft in december 2016 aan de curator laten weten dat hij het rapport wil intrekken en de curator zich niet langer op het rapport kan beroepen. Betrokkene heeft het verzoek van klagers om informatie te verstrekken afgewezen.

De klacht tegen de accountant

Klagers zijn van mening dat betrokkene heeft gehandeld in strijd met de voor hem geldende gedrags- en beroepsregels. Daaraan liggen de volgende verwijten ten grondslag:

• betrokkene heeft ten onrechte Standaard 4400 als uitgangspunt genomen, althans heeft Standaard 4400 niet of onvoldoende toegepast;
• betrokkene heeft niet onderkend dat sprake was van een persoonsgerichtonderzoek, althans heeft niet onderkend dat de betrokkenheid van (rechts)personen bij de handelingen die het voorwerp van het onderzoek waren zodanig was, dat het onderzoek onvermijdelijk de positie en het functioneren van deze (rechts)personen raakt;
• betrokkene heeft ten onrechte niet de uitgangspunten van de Nba-handreiking 1112 Persoonsgerichte onderzoeken (hierna: Handreiking 1112) toegepast;
• betrokkene heeft ten onrechte geen hoor en wederhoor toegepast, althans geen deugdelijke grondslag verkregen voor de conclusies die in het rapport worden getrokken;
• betrokkene heeft ondeskundig en onzorgvuldig gehandeld;
• betrokkene is op eenzijdige informatie afgegaan en heeft onvoldoende (zelfstandig)en onvolledig onderzoek verricht;
• betrokkene heeft onjuiste feiten gepresenteerd en/of feiten onjuist gepresenteerd;
• betrokkene heeft niet onpartijdig gehandeld door eenzijdig te rapporteren;
• betrokkene heeft niet adequaat opgetreden nadat hij bekend was geraakt met de onterechte verspreiding van het rapport;
• betrokkene heeft geen inhoudelijk antwoord gegeven op de brief van klagers van 13 januari 2017.

Overweging

De accountant is tijdens de uitoefening van zijn beroep gebonden aan tuchtrechtspraak in geval van enig strijdig handelen of nalaten. De kamer voert aan dat voor het indienen van een klacht geen (persoonlijk) belang vereist is. Het handelen dan wel nalaten waarop de klacht ziet moet worden getoetst aan de dan geldende Verordening gedrags- en beroepsregels accountants (VGBA).

Klachtonderdelen a tot en met f worden gezamenlijk besproken. Betrokkene heeft aangevoerd dat hij volgens de Standaard 4400 te werk is gegaan nu alleen een verslag van feitelijke bevindingen is uitgebracht. De kamer is van mening dat de werkzaamheden niet onder de standaard vallen nu het gaat om beantwoorden van vragen en het trekken van conclusies daaruit.

Daarnaast vertoont het rapport kenmerken van een persoonsgericht onderzoek. Het onderzoek van betrokkene zou worden gebruikt om de aansprakelijkheid verder uit te werken, nu al was gesteld dat geen getrouw beeld was gegeven en de controlerend accountant daarvoor aansprakelijk zou worden gesteld. Indien het gaat om persoonsgericht onderzoek moeten de personen op wie het onderzoek betrekking heeft worden gehoord. Wanneer het horen ten onrechte niet is uitgevoerd, dan berust het rapport niet op een deugdelijke grondslag, tenzij sprake is van bijzondere omstandigheden die het achterwege laten rechtvaardigen. Betrokkene heeft alleen de door de curator beschikbaar gestelde informatie gebruikt. Het rapport mist hierdoor een deugdelijke grondslag. Bijzondere omstandigheden zijn niet gesteld en niet gebleken.

Betrokkene was op de hoogte van het feit dat de curator klagers aansprakelijk wilde stellen

Betrokkene had rekening moeten houden met het feit dat de curator het rapport in een procedure wilde overleggen. Betrokkene was op de hoogte van het feit dat de curator klagers aansprakelijk wilde stellen. In het rapport had opgenomen moeten worden dat het gaat om eenzijdig verkregen informatie. Betrokkene heeft in strijd met het fundamentele beginsel van vakbekwaamheid en zorgvuldigheid gehandeld. De klachtonderdelen a t/m f zijn gegrond.

Ook onderdeel g wordt gegrond verklaard. Betrokkene heeft de verwijten van klagers onvoldoende gemotiveerd weersproken. Klachtonderdeel h treft geen doel nu wel gebruik is gemaakt van eenzijdige informatie, maar niet is gebleken dat betrokkene zich partijdig heeft opgesteld. Ook onderdeel i slaagt niet, nu betrokkene voldoende adequaat heeft opgetreden om verder gebruik en verspreiding van het opgestelde rapport te voorkomen. Klachtonderdeel j is ongegrond nu betrokkene terecht niet is overgegaan op het verstrekken van vertrouwelijke stukken en gegevens.

Conclusie

Nu de klacht deel gegrond is, kan de kamer ervoor kiezen een maatregel op te leggen. Bij de beslissing welke maatregel wordt opgelegd, moet worden gekeken naar de aard en de ernst van het verzuim en de omstandigheden waaronder. De kamer besluit een maatregel van berisping op te leggen.

Klik hier voor de volledige uitspraak.

Zorgplicht advocaten

Heeft u als klant, stakeholder of derde een klacht of schade geleden als gevolg van een fout van een accountant, neem dan contact met ons op voor vrijblijvend gesprek. De advocaten van Zorgplicht Advocaten hebben jarenlange ervaring met het adviseren over de zorgplicht van een accountant of boekhouder. Tevens hebben onze advocaten ervaring met het voeren van een klachtprocedure bij de Accountantskamer of het voeren van een procedure bij de civiele rechter.