Accountant krijgt berisping vanwege onvoldoende duidelijkheid bij zakelijk conflict tussen vennoten

Een voormalige AA heeft een berisping gekregen van de Accountantskamer omdat hij zijn rol in een zakelijk conflict tussen twee vennoten van een familiebedrijf onvoldoende duidelijk heeft gemaakt. De accountant heeft zijn objectiviteit onvoldoende bewaakt en een bedreiging daarvan onvoldoende onderkend. Ook heeft hij financiële informatie aan de ene broer niet op dezelfde wijze als met de andere broer willen delen.

Familiebedrijf en rol accountant

Het familiebedrijf waar het om ging, was een winkel in landbouwartikelen, gereedschap en huishoudelijke artikelen. De broers waren beide bestuurders en voor de helft aandeelhouder van de BV waar de winkel mee werd gedreven. De accountant verzorgde de fiscale aangiftes, samenstelling van de jaarrekeningen van de drie vennootschappen en administratieve ondersteuning. Het accountantskantoor had een assistent-accountant in dienst die tweemaal per maand de financiële administratie verzorgde.

Onenigheid tussen de broers

Op een gegeven moment kregen de broers onenigheid over de toekomst van het bedrijf en de afwikkeling daarvan. De ene broer had zijn werkzaamheden neergelegd wegens gezondheidsproblemen. De AA leverde een notitie aan de broer die door zou gaan, waarin drie opties werden beschreven voor de toekomst. Er ontstond echter onenigheid over de afwikkeling en de vraag of er nu wel of geen overeenkomst over de verkoop van aandelen was.

Tuchtklacht en oordeel Accountantskamer

De broer die zijn werkzaamheden had neergelegd diende een tuchtklacht in tegen de accountant. De Accountantskamer verklaarde de klacht deels gegrond. De tuchtrechter constateerde onder meer dat de positie van de accountant lastig kan zijn als vennoten uit elkaar gaan en dat de AA zich onvoldoende bewust was van zijn positie en te weinig invulling heeft gegeven aan het beginsel van objectiviteit.

Onvoldoende bewust van positie

De AA was volgens de Accountantskamer onvoldoende bewust van zijn positie en te weinig alert op bedreigingen van zijn objectiviteit. Hij had zijn rol in het conflict tussen de broers duidelijk moeten maken en ook aan hen moeten voorhouden dat hij zich desgevraagd door een van beiden onmiddellijk terugtrekt. De accountant had ook kunnen wijzen op de mogelijkheid van de inschakeling van een derde die als deskundige zou kunnen adviseren over de prijsbepaling van de aandelen en onroerende zaken.

Rol niet duidelijk gemaakt

Tijdens de besprekingen tussen de broers heeft de accountant zijn rol niet duidelijk gemaakt, aldus de Accountantskamer. Hij had moeten uitleggen dat zijn rol als accountant in het licht van de ontstane situatie gecompliceerd was geworden en dat de vraag gesteld moest worden of hij wel als accountant van beiden kon blijven optreden. Het is volgens de tuchtrechter ook mogelijk dat hij had moeten adviseren dat beide partijen een eigen adviseur in de arm namen. Het feit dat de accountant zich afzijdig hield tijdens de besprekingen kan op zichzelf gezien worden als een maatregel die ervoor zorgt dat hij zich houdt aan de fundamentele beginselen, zoals beschreven in artikel 21 lid 1 van de VGBA. Echter, de Accountantskamer constateert dat de accountant de bedreiging van zijn objectiviteit niet heeft besproken met de broers en ook niet heeft vastgelegd, net zo min als de beoordeling, de toegepaste maatregel en de conclusie (artikel 21 lid 3 VGBA).

De accountant had zijn rol in het conflict tussen de broers duidelijk moeten maken en aan hen moeten voorhouden dat hij zich desgevraagd door een van beiden onmiddellijk terugtrok. In het kader van de door hem te treffen waarborgen voor zijn objectiviteit had de accountant naar het oordeel van de tuchtrechter in dit geval van hem mogen verwachten dat hij beide partijen zou wijzen op de mogelijkheid van de inschakeling van een deskundige derde die zou kunnen adviseren over de prijsbepaling, gezien de uiteenlopende belangen die voor de verkoper en de koper op het spel stonden. Een mededeling met deze inhoud zou volledig in lijn zijn geweest met zijn opvatting dat hij zich diende te onthouden van advies over de prijsbepaling.

Informatie onthouden

De Accountantskamer constateert daarnaast dat de accountant de klagende broer informatie heeft onthouden. Klagers hadden als bestuurder van het familiebedrijf recht op toegang tot de financiële administratie en de jaarcijfers van de vennootschap. De accountant had de vrees dat klagers deze financiële gegevens met derden zouden delen, eenvoudig weg kunnen nemen door bijvoorbeeld het opstellen van een geheimhoudingsverklaring. Hiermee zou hij voldoende hebben voldaan aan het beginsel van vertrouwelijkheid. Het is de Accountantskamer echter niet gebleken dat de accountant een dergelijke maatregel heeft overwogen. Door dit na te laten heeft de accountant het fundamentele beginsel van vakbekwaamheid en zorgvuldigheid geschonden.

Maatregel van berisping

De Accountantskamer heeft naar aanleiding van deze zaak besloten om aan de voormalige AA de maatregel van berisping op te leggen. De tuchtrechter heeft vastgesteld dat de accountant zich onvoldoende bewust is geweest van zijn positie en te weinig invulling heeft gegeven aan het beginsel van objectiviteit. Door zijn onduidelijke opstelling in het conflict tussen de broers heeft hij het beginsel van objectiviteit niet nageleefd.

Conclusie

De uitspraak van de Accountantskamer in deze zaak maakt duidelijk dat de rol van de accountant bij zakelijke conflicten tussen vennoten of aandeelhouders van een bedrijf een delicate positie is. Het is van belang dat de accountant zich bewust is van deze positie en zich houdt aan het fundamentele beginsel van objectiviteit. In deze zaak heeft de voormalige AA zijn rol niet duidelijk gemaakt en onvoldoende invulling gegeven aan het beginsel van objectiviteit. Daarnaast heeft hij informatie onthouden aan een van de broers en onvoldoende maatregelen genomen om zijn objectiviteit te waarborgen.

Als accountant is het van belang om in dergelijke situaties alert te zijn op bedreigingen van de objectiviteit en proactief te handelen. De accountant dient de rol en de eventuele bedreigingen van de objectiviteit duidelijk te maken aan alle partijen en kan desgewenst een derde partij inschakelen om te adviseren over de prijsbepaling of andere conflictpunten. Het niet naleven van deze fundamentele beginselen kan tuchtrechtelijke gevolgen hebben, zoals in deze zaak waarin de AA de maatregel van berisping opgelegd heeft gekregen.

Zorgplicht Advocaten

Heeft u als klant, stakeholder of derde een klacht of schade geleden als gevolg van een fout van een accountant, neem dan contact met ons op voor vrijblijvend gesprek. De advocaten van Zorgplicht Advocaten hebben jarenlange ervaring met het adviseren over de zorgplicht van een accountant of boekhouder. Tevens hebben onze advocaten ervaring met het voeren van een klachtprocedure bij de Accountantskamer of het voeren van een procedure bij de civiele rechter.