Onterecht samenstellingsopdracht aanvaard door accountants

Accountant 1 heeft een samenstellingsopdracht aanvaard, terwijl het duidelijk was dat de Bv’s geen controle opdracht zouden verstrekken. Ook werden in de jaarrekeningen materiële fouten gemaakt. Accountant 2 was weliswaar geen tekenend accountant voor de samenstellingsopdracht, maar de Accountantskamer rekent het hem zwaar aan dat hij niet open en eerlijk is geweest over zijn verantwoordelijkheid in het samenstellingsdossier.

Faillissement energieleverancier

De tuchtklachten waren ingediend door de curator in het faillissement van de Energieleverancier. Deze waren gericht op klanten die in de schuldsanering zaten of anderszins bekend waren met schuldhulpverlening. Accountant 1 had in 2017 een samenstellingsopdracht voor verslagjaar 2016 aanvaard voor de Energieleverancier en twee verbonden Bv’s. De jaarrapporten 2016 voor de drie bedrijven werden op 12 december 2017 opgemaakt. Ook werden ze voorzien van een samenstellingsverklaring uit de samenstellingsopdracht. Op verzoek van de Belastingdienst werden de Energieleverancier en een verbonden BV in 2019 failliet verklaard. Het faillissement van de derde BV volgde op eigen aangifte.

Controleverplichting bij samenstellingsopdracht

Er werd een curator aangesteld voor de drie failliete Bv’s gezamenlijk. De curator stapte naar de Accountantskamer. Hij voerde daar aan dat de Accountant 1 de samenstellingsopdracht voor De Energieleverancier en een tweede BV had geaccepteerd. Dit terwijl hij wist of behoorde te weten dat voor de bedrijven een controle verplichting gold en zij zich aan de controleplicht zouden onttrekken. Dat zou ook Accountant 2 zijn te verwijten. De jaarrekeningen bevatten bovendien onjuistheden, die de samenstellend accountants onvoldoende professioneel-kritisch hebben beoordeeld. Accountant 1 zou zich daarnaast tijdens een bespreking met de curator agressief en bedreigend hebben opgesteld en Accountant 2 zou niet-integer hebben gehandeld.

Niet tuchtrechtelijk verwijtbaar van aard

De Accountantskamer oordeelt dat de laatste klachtonderdelen ongegrond zijn. Dit ging over de agressieve en bedreigende opstelling van Accountant 1 en niet-integer handelen van Accountant 2. Het laat zich niet vaststellen of de houding van Accountant 1 tijdens een gesprek met de curator van dien aard is dat dit tuchtrechtelijk verwijtbaar is geweest. Wat wel vaststaat is dat tussen de curator en Accountant 1 een diepgevoeld verschil van inzicht en (daardoor) wantrouwen bestaat ten aanzien van de uitgevoerde werkzaamheden. De Accountantskamer is het met Accountant 2 eens dat het klachtonderdeel over niet-integer handelen onvoldoende is onderbouwd om tuchtrechtelijk verwijtbaar handelen aan te kunnen nemen.

Belang van gebruikers onvoldoende onderkend

Door een samenstellingsopdracht te aanvaarden is er laakbaar gehandeld. Omdat er in de jaarrekeningen materiële fouten zijn gemaakt heeft Accountant 1 bovendien onzorgvuldig gehandeld. Ook zijn er jaarrekeningen in het maatschappelijk verkeer verspreid waarvan niet kan worden gezegd dat getrouw, duidelijk en stelselmatig de grootte van het resultaat van het boekjaar van de onderneming wordt weergegeven.

Accountant 1 heeft zich actief beziggehouden met de verbetering van de administratieve organisatie en interne beheersing. Hij was dus uit dien hoofde bekend met de financiële informatie en de kwaliteit daarvan. Van hem had daarom een professioneel kritischer instelling verwacht mogen worden. Daarnaast mocht verwacht worden dat hij meer aandacht zou hebben besteed aan de mogelijkheid dat de informatie van het management incompleet, onnauwkeurig of anderszins onbevredigend had kunnen zijn. Hij heeft het belang van de gebruikers van de jaarrekening daarmee onvoldoende onderkend.

Accountant 2 dusdanige rol bij samenstellingsopdracht

Volgens de curator had Accountant 2 echter een dusdanig belangrijke rol bij de uitvoering van de samenstellingswerkzaamheden, dat hij mede wordt aangesproken in deze tuchtprocedure. Hij was volgens de curator namelijk niet alleen medeverantwoordelijk voor de samenstelwaardige kolommenbalans, maar ook voor het samenstellen van de jaarrekeningen inclusief rapportage. Dat betekent dat de verwijten gericht aan Accountant 1 ook Accountant 2 treffen.

Accountant 2 wist net zo goed dat De Energieleverancier en een tweede BV geen controle opdracht zouden verstrekken. Hij heeft dus meegewerkt aan een samenstellingsopdracht van een controleplichtige rechtspersoon zonder te benadrukken dat zij controleplichtig is. Accountant 2 is betrokken bij het niet-integere handelen van Accountant 1 en had een maatregel moeten treffen gericht op het beëindigen van dit handelen. Door dit na te laten heeft hij in strijd gehand met het fundamentele beginsel van integriteit. Wat de fouten in de jaarrekeningen betreft heeft Accountant 2 in strijd gehandeld met het fundamentele beginsel van vakbekwaamheid en zorgvuldigheid.

Doorhaling van zes maanden

De Accountantskamer legt aan Accountant 1 en Accountant 2 de maatregel van tijdelijke doorhaling voor de duur van zes maanden op. De Accountantskamer rekent Accountant 2 zwaar aan dat hij niet open en eerlijk is geweest over zijn verantwoordelijkheid in het samenstellingsdossier. Daardoor moeten hem de verwijten die Accountant 1 gemaakt worden net zo zwaar aangerekend worden, ondanks dat hij niet de tekenend accountant was voor de samenstellingsopdracht.

Hier kunt u de gehele uitspraak van de Accountantskamer lezen.

Zorgplicht Advocaten

Heeft u als klant, stakeholder of derde een klacht of schade geleden als gevolg van een fout van een accountant, neem dan contact met ons op voor vrijblijvend gesprek. De advocaten van Zorgplicht Advocaten hebben jarenlange ervaring met het adviseren over de zorgplicht van een accountant of notaris. Tevens hebben onze advocaten ervaring met het voeren van een klachtprocedure bij de Accountantskamer of het voeren van een procedure bij de civiele rechter.