Rol van notaris bij erfdienstbaarheid en levering in het kader van nalatenschap

Klaagster is de dochter van erflaatster. Erflaatster is op 22 mei 2015 overleden. Klaagster is middels een testament benoemd tot executeur. Klaagster woont samen met haar echtgenoot sinds 1979 naast het woonhuis van erflaatster. Dit woonhuis is onderdeel van de nalatenschap.

De levering van het woonhuis van erflaatster als het woonhuis van klaagster is onderwerp van een gerechtelijke procedure. Broer van klaagster vorderde het recht van eerste koop op de woning van erflaatster. Klaagster vorderde van broer dat de gevestigde erfdienstbaarheid werd nagekomen. In het vonnis werd klaagster veroordeelt om mee te werken aan de levering van het perceel. Klaagster wordt niet-ontvankelijk verklaard in haar vordering.

Een conceptakte is aan klaagster gezonden. In de begeleidende e-mail is gewezen op het feit dat er een mogelijkheid bestaat om een erfdienstbaar-hedenonderzoek door het kadaster te laten uitvoeren en dat een gang naar de rechter kostbaarder zal zijn dan een dergelijk onderzoek.

De notaris heeft de akte van levering gepasseerd; klaagster was hierbij niet aanwezig. Ook was een kandidaat-notaris betrokken bij het dossier, maar is inmiddels niet meer werkzaam bij de notaris. De gelden die de erfgenamen toekomen zijn bij de notaris in depot gebleven.

De klacht

Het verwijt dat de notaris wordt gemaakt is dat de akte van levering is gepasseerd zonder dat klaagster (als executeur) een uitnodiging had ontvangen om hierbij aanwezig te zijn. Klaagster zorgt als goed executeur voor de woning en de ervenrekening. Toen een hek werd geplaatst voor het huis van erflaatster, ontstond een vermoeden dat er iets aan de hand was. Klaagster heeft contact gezocht met het notariskantoor en kreeg te horen dat tot afwikkeling van de nalatenschap was overgegaan en de woning op naam van de broer was komen te staan. Door de hekken kan klaagster niet meer bij de steiger komen die zij moet kunnen bereiken over de grond waar sinds 1979 een erfdienstbaarheid ten gunste van de woning van klaagster op berust.

Verweer

De kandidaat-notaris geeft aan abusievelijk te zijn vergeten om klaagster uit te nodigen en dat hij had aangenomen dat geen overeenstemming zou zijn bereikt over de nalatenschap tussen klaagster, de broer en de twee zusters.

Klaagster heeft alleen een concept akte van levering gehad, maar verder niets vernomen van het notariskantoor. De notaris had in de stukken kunnen zien dat sprake was van erfdienstbaarheid en moeten aandringen dat deze in de akte van levering werd opgenomen. Klaagster benadrukt dat zij het vonnis is nagekomen om een snelle afwikkeling te kunnen realiseren. Door het passeren van een onjuiste akte, zonder goedkeuring en handtekening van klaagster, stelt zij zich op het standpunt dat deze niet rechtsgeldig is. Het notariskantoor zou hebben verzuimd om de erfdienstbaarheid op te nemen en is uitgegaan van eenzijdige informatie.

Verweer notaris

De notaris heeft de volgende uitlatingen gedaan. Het dossier was sinds 2018 in behandeling en tussentijds is meerdere malen contact geweest met klaagster, de advocaat van klaagster, de boekhouder van klaagster en de kandidaat-notaris. Het notariskantoor zou op geen enkele manier zijn overgegaan tot afwikkeling van de nalatenschap. Klaagster zou meerdere malen aan de kandidaat-notaris hebben laten weten niet mee te willen werken aan een akte zonder de erfdienstbaarheid. Na betekening van het vonnis was geen medewerking van klaagster meer nodig. Ook heeft de notaris aan de kandidaat-notaris de opdracht gegeven klaagster uit te nodigen en was in de veronderstelling dat dit ook was gebeurd.

Ook heeft de kandidaat-notaris de broer verzocht mee te werken aan het vestigen van de erfdienstbaarheid, maar dit wilde de broer niet. De advocaat van klaagster heeft aangegeven dat de erfdienstbaarheid door verjaring is ontstaan, maar broer betwist dit. Daarnaast zijn de gelden, die de erfgenamen toekomen, in het depot van het notariskantoor gebleven gezien het feit dat klaagster had gezegd dat geen ervenrekening meer bestond en deze ook niet wilde openen. Klaagster heeft inmiddels laten weten dat er wel een ervenrekening is dus zal de notaris overgaan tot het overmaken van de gelden zodra het rekeningnummer bekend is.

Beoordeling

Notarissen zijn onderworpen aan tuchtrecht voor wat betreft het handelen of nalaten dat in strijd is met een (wettelijke) bepaling (artikel 93 lid 1 Wet op de notarisambt).

Afwezigheid bij het passeren van de akte

De medewerking van klaagster bij de levering was niet vereist. Toch is klaagster enigszins betrokken geweest, nu zij de conceptakte heeft ontvangen en de boekhouder en haar advocaat daarop hebben gereageerd. Er is voldoende gelegenheid geweest om de inhoud van de akte tot zich te nemen en opmerkingen te kunnen maken. Het was op zijn plaats dat de notaris alerter moest zijn of klaagster inderdaad was uitgenodigd, maar is niet klachtwaardig nu klaagster de levering niet tegen had kunnen houden. Klaagster is betrokken geweest en had de mogelijkheid om mee te werken aan de levering. De klacht wordt ongegrond verklaard.

Opnemen erfdienstbaarheid

Klaagster wilde de erfdienstbaarheid wel opnemen, de broer niet. De kandidaat-notaris heeft gewezen op de mogelijkheid voor erfdienstbaar-hedenonderzoek, maar geen van de partijen heeft laten weten de kosten daarvoor te willen dragen. Het vonnis spreekt niet duidelijk over de erfdienstbaarheid. In het vonnis werd een termijn gesteld van twee weken waarbinnen de levering moest plaatsvinden en dit was dan ook de taak van de notaris. De notaris had de uitvoering van het vonnis niet mogen weigeren om eerst een onderzoek naar de erfdienstbaarheden te laten uitvoeren. Ook hoefde hij niet te wachten totdat partijen overeenstemming hadden bereikt. Ook dit onderdeel wordt ongegrond verklaard.

Klik hier voor de volledige uitspraak.

Zorgplicht advocaten

Heeft een vraag over de rol van uw of een andere notaris, neem dan vrijblijvend contact met ons op.